Δεκατρία χρόνια από το ναυάγιο του "Εξπρές Σάμινα"

Δεκατρία χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το θλιβερό ναυάγιο του "Εξπρές Σάμινα", τη δεύτερη σε αριθμό θυμάτων μεγαλύτερη ελληνική ναυτική τραγωδία. Το My Samos Blog επαναφέρει το αφιέρωμα στη μαύρη αυτή επέτειο.

Το πλοίο "Εξπρές Σαμίνα"

"Το βράδυ της 26ης Σεπτεμβρίου 2000 το "Εξπρές Σάμινα" σαλπάρει από το λιμάνι του Πειραιά για Πάρο-Νάξο-Ικαρία-Σάμο-Πάτμο-Λειψούς, με 533 άτομα, τα 472 επιβάτες και τα υπόλοιπα 61 πλήρωμα. 

Η μοιραία πορεία σύγκρουσης του Εξπρές Σάμινα

Ενώ το πλοίο ετοιμάζεται για τον κατάπλου του στο λιμάνι της Παροικιάς Πάρου, 2 μίλια ανοικτά του νησιού, προσκρούει στις 22.12 με ταχύτητα 18 μιλίων, υπό ανέμους 8 Μποφόρ, στις χαρτογραφημένες νησίδες "Πόρτες".

Οι νησίδες Πόρτες όπου σημειώθηκε το ναυάγιο

Αποτέλεσμα ήταν τα βράχια να σχίσουν τα ύφαλά του, προκαλώντας του ρήγμα περίπου τριών μέτρων στη βάση του πτερύγιου εξισορρόπησης, με το νερό να εισβάλλει στο μηχανοστάσιο και το πλοίο να παίρνει γρήγορα κλίση προς τα δεξιά και να βυθίζεται σε 25 λεπτά. Μεγάλος πανικός προκλήθηκε στους επιβαίνοντες λόγω της συσκότισης που προκλήθηκε από ηλεκτρική βλάβη, με πολλούς από αυτούς να πηδούν στη θάλασσα…
 
Αρχικά το περιστατικό δεν εμπνέει ανησυχία στον Θάλαμο Επιχειρήσεων του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, παρά τη διαφορετική εικόνα που έδιναν οι επιβαίνοντες, επικοινωνώντας με τα κινητά τηλέφωνά τους με τηλεοπτικούς σταθμούς. Μετά από αρκετή ώρα το Λιμεναρχείο Πάρου διατάσσει όλα τα παραπλέοντα σκάφη να σπεύσουν στον τόπο του ναυαγίου, με πρώτους να φτάνουν στο σημείο τους ψαράδες και στη συνέχεια σκάφη του Λιμενικού και βρετανικά πολεμικά που συμμετείχαν σε άσκηση του ΝΑΤΟ. Μέρος των διασωθέντων μεταφέρθηκαν στο Κέντρο Υγείας της Πάρου. Το ίδιο βράδυ ο λιμενάρχης Πάρου, Δημήτρης Μάλαμας, έχασε τη ζωή του, από το άγχος και την πίεση κατά τη διάρκεια της επιχείρησης για τη διάσωση των ναυαγών.

Έπειτα από δωδεκάμηνη έρευνα, οι διορισμένοι πραγματογνώμονες παρέδωσαν στις 25 Σεπτεμβρίου 2001 στον ειδικό εφέτη ανακριτή την έκθεσή τους. Όπως ανέφεραν :

* Οι χειρισμοί του πληρώματος φυλακής γέφυρας λίγα λεπτά πριν την πρόσκρουση ήταν ανεπαρκείς για να αποφευχθεί η σύγκρουση. Περίπου 15 λεπτά πριν την πρόσκρουση, το πλοίο, χωρίς να τηρούνται οι κανόνες  ασφαλούς πλοήγησης, σε συνδυασμό με τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν και με εκτός ελέγχου την πραγματική θέση του, έπλεε με χρήση αυτόματου πιλότου, με ευθύνη του πληρώματος φυλακής γέφυρας, ενώ το ακριβές στίγμα του δεν ήταν γνωστά στον υποπλοίαρχο.

* Κατά παράβαση του πιστοποιητικού ασφαλείας, οι υδατοστεγείς πόρτες ήταν όλες ανοιχτές, ενώ θα έπρεπε να ήταν ερμητικά κλειστές, με ευθύνη του πλοιάρχου και του υποπλοιάρχου.

* Οι αξιωματικοί του μηχανοστασίου δεν ειδοποίησαν έγκαιρα μετά την πρόσκρουση τον πλοίαρχο και τον υποπλοίαρχο για την ύπαρξη ρήγματος, παραλείποντας να κλείσουν τις υδατοστεγείς πόρτες, τις 3 από τις 11, με αποτέλεσμα την ταχεία κατάκλυση υδάτων στο εσωτερικό του σκάφους. Η καθυστέρηση ειδοποίησης του πλοιάρχου ήταν 8-10 λεπτά.

* Δεν τέθηκε σε λειτουργία η σειρήνα έκτακτης ανάγκης για εγκατάλειψη του πλοίου, ούτε έγινε η σχετική ενημέρωση από τα μεγάφωνα του πλοίου, με ευθύνη του πλοιάρχου. Δεν υπήρξε καθοδήγηση από το πλήρωμα για οργανωμένη εκκένωση του πλοίου.

* Πολλά σωσίβια δεν ήταν εφοδιασμένα με λαμπτήρες σήμανσης και δεν διέθεταν σφυρίχτρες.

* Το πλοίο, λίγο μετά την πρόσκρουση, βυθίστηκε στο σκοτάδι. Η ηλεκτρογεννήτρια έκτακτης ανάγκης εντός ολίγων λεπτών μετά τη σύγκρουση έπαψε λόγω βλάβης να λειτουργεί.

* Έγινε παράλειψη διαβίβασης στίγματος του ναυαγίου, με αποτέλεσμα τη δυσχέρεια των ενεργειών έρευνας και διάσωσης, με ευθύνη του πλοιάρχου και του ασυρματιστή του πλοίου. Ο ασυρματιστής ισχυρίστηκε πως από την πρώτη στιγμή έδωσε το στίγμα μέσω του "Ολύμπια Ράδιο" και του "Καναλιού 4".

Αυτοκτονία Σφηνιά

Μην αντέχοντας το βάρος της τραγωδίας και της πίεσης που του ασκήθηκε, ο 55χρόνος εφοπλιστής, αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Μinoan Flying Dolphins, Παντελής Σφηνιάς, έδωσε τέλος στη ζωή του το πρωί της 29ης Νοεμβρίου του 2000, πέφτοντας από τον έκτο όροφο του κτιρίου της εταιρείας, στην Ακτή Κονδύλη, στον Πειραιά.

Πέντε χρόνια αργότερα, άρχισε στις 27 Μαΐου του 2005 στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Πειραιώς η δίκη για το ναυάγιο. Στην ετυμηγορία του στις 27 Φεβρουαρίου 2006 το δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το πλοίο ήταν αξιόπλοο, ότι οι βάρκες του ήταν σε καλή κατάσταση κι ότι η πρόσκρουση οφειλόταν σε κακή διακυβέρνηση κυρίως από τον υποπλοίαρχο, ενώ η γρήγορη βύθιση αποδόθηκε στο γεγονός ότι δεν ήταν κλειστές οι υδατοστεγείς θύρες.

Ο πλοίαρχος Βασίλης Γιαννακής καταδικάσθηκε πρωτόδικα σε ποινή κάθειρξης 16 χρόνων, ενός μήνα και 15 ημερών, ενώ στο Εφετείο η ποινή του μειώθηκε σε 11 χρόνια, 11 μήνες και 25 ημέρες. Το 2010 η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου μείωσε την ποινή του, ενώ είχε ήδη αποφυλακιστεί, σε 5 έτη και 6 μήνες για διατάραξη μόνο της ασφάλειας της υδάτινης συγκοινωνίας και για τα πλημμελήματα του ναυαγίου από αμέλεια και της μη αυτοπρόσωπης διεύθυνσης πλοίου.

Ο υποπλοίαρχος Αναστάσιος Ψυχογιός καταδικάσθηκε πρωτόδικα σε κάθειρξη 19 χρόνων, ενός μήνα και 15 ημερών και στο Εφετείο η ποινή του μειώθηκε σε 12 χρόνια, 9 μήνες και 25 ημέρες. Ο ύπαρχος Γιώργος Τριαντάφυλλος καταδικάσθηκε πρωτόδικα σε ποινή κάθειρξης 8 χρόνων, 9 μηνών και 28 ημερών που αργότερα μειώθηκε σε 5 χρόνια και 28 ημέρες (εξαγοράσιμη). Ο Α' μηχανικός Γεράσιμος Σκιαδαρέσης καταδικάσθηκε σε πρωτόδικη ποινή 8 χρόνων, 6 μηνών και 28 ημερών και αργότερα σε 7 χρόνια, πέντε μήνες και 28 ημέρες (εξαγοράσιμη). Ο ασυρματιστής Δημήτρης Τσούμας καταδικάστηκε πρωτόδικα σε φυλάκιση 15 μηνών με τριετή αναστολή, ενώ αργότερα σε 10 μήνες με τριετή αναστολή.

Ο διευθύνων σύμβουλος και ο πρόεδρος τής τότε πλοιοκτήτριας εταιρίας Νικόλαος Βικάτος και Κωνσταντίνος Κληρονόμος καταδικάσθηκαν πρωτόδικα σε φυλάκιση 4 χρόνων, τριών μηνών και τριών ημερών, ενώ αργότερα η ποινή τους μειώθηκε σε φυλάκιση 2,5 ετών και 2 ημερών (εξαγοράσιμη)…".

Πηγή: Wikipedia