.png "English"){kind=small}
Ο Σουηδός συγγραφέας Jan Henrik Swahn παρουσιάζει την Τετάρτη 20 Αυγούστου στην πόλη της Σάμου το μεταφρασμένο στα ελληνικά μυθιστόρημά του με τίτλο "Τα μηχανάκια του Μανόλη", από τις Εκδόσεις Εντευκτηρίου (2013).
Ομιλητές στην εκδήλωση παρουσίασης θα είναι η Μαργαρίτα Μέλμπεργκ, η Μαρία Φραγκούλη και ο συγγραφέας του βιβλίου, Jan Henrik Swahn.
Η εκδήλωση αρχίζει στις 8:00 μ.μ. στο Αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης Σάμου (παραλιακή λεωφόρος Θεμιστοκλή Σοφούλη 47).
Λίγα λόγια για το βιβλίο
To βιβλίο "Τα μηχανάκια του Μανόλη" (2008) είναι το δεύτερο μυθιστόρημα του Γιαν Χένρικ Σβαν με ελληνικό θέμα, μετά τη "Δράκαινα" (2005), που όμως δεν έχει μεταφραστεί στα ελληνικά. "Τα μηχανάκια του Μανόλη" κυκλοφόρησαν από τις Εκδόσεις Εντευκτηρίου, σε μετάφραση Μαρίας Φραγκούλη και επιμέλεια μετάφρασης και επίμετρο της Μαργαρίτας Μέλμπεργκ.
Πρόκειται για ένα υπαρξιακό αφήγημα που εκτυλίσσεται στο νησί της Δράκαινας, πολλά από τα πρόσωπα της οποίας επανεμφανίζονται και εδώ. Όπως έγραψε ο Όκε Λεγιονχούβεντ (Σιντσβένσκα Νταγκμπλάντετ, 19.2.2008), "'Τα μηχανάκια του Μανόλη' είναι το συγκινητικό και μεγαλειώδες πορτρέτο ενός ηλικιωμένου Έλληνα, που θα μπορούσε να ήταν ο γραφικός τύπος μιας τουριστικής διαφήμισης ή ενός γαλακτοκομικού προϊόντος, αν δεν του εμφυσούσε ζωή και δεν του έδινε φωνή ο συγγραφέας Γιαν Χένρικ Σβαν. [...] Η πλοκή είναι απλή. Σίγουρα ενσυνείδητα [...]. Αυτό που περιγράφεται μάλλον στερείται πλοκής. Η απουσία, οι μνήμες μιας ζωής, ζωής που είχε τις αναλαμπές της. Και τελικά, η προσμονή του θανάτου που τα ακυρώνει όλα. Και τι δεν βάζει ο συγγραφέας στο έργο για να γεμίσει αυτή την απουσία και την προσμονή! Ο Σβαν έχει εντρυφήσει στην καθημερινότητα της ένδειας στην Ελλάδα. Έχει δει το ταλαιπωρημένο και απλό πρόσωπό της, τις παλιές ταβέρνες, τα στεγνά και ανεμοδαρμένα τοπία, τα υγρά σπίτια όπου οι χήρες τουρτουρίζουν από το κρύο στο φως μιας λάμπας ασετυλίνης […]. Ξεχάστε για λίγο όλες τις εγωπαθείς “βασίλισσες” και τους “υπουργούς” αστυνομικών μυθιστορημάτων και απολαύστε ένα βιβλίο που αγγίζει τα έργα της μεγάλης λογοτεχνίας!".
Όπως είπε ο πεζογράφος Νίκος Αδάμ Βουδούρης, μιλώντας κατά την παρουσίαση του βιβλίου στην Αθήνα, "Στον νησιώτικο μικρόκοσμο, η λιτότητα είναι δεδομένη και στο αφήγημα αυτό μοιάζει να ‘ναι το ζητούμενο. Ο συγγραφέας, χωρίς πλοκή, χωρίς ανατροπές και τερτίπια, στήνει ένα γοητευτικό αφήγημα.
Μικρές, κοφτές γραμμές είναι αρκετές στον Σβαν για να σκιτσάρει τον βίο του Μανόλη. Το βιβλίο αυτό συχνά-πυκνά μού έφερε στον νου τις Αόρατες πόλεις του Ίταλο Καλβίνο, όπου η αναρρίχηση μιας γάτας στην υδρορροή είναι αρκετή για τη μετάβαση απ’ την τοπογραφία στην ανθρωπογεωγραφία. Τα ανθρώπινα έργα στο μικρό νησί του Μανόλη είναι κι αυτά μικρά, οι χειρονομίες κοφτές, το μεγαλειώδες και το περίπλοκο απουσιάζουν.
Ο ήλιος τρώει τα σωθικά, κι όλα γίνονται μετρημένα ― δεν υπάρχει περίσσευμα οργής, ούτε πλεόνασμα χαράς για να ξεσπάσει. Οι κοινωνικοί κώδικες είναι απλοί και εξαντλούνται στο αλισβερίσι ανάμεσα στα πέντε τραπέζια της ταβέρνας. Όλα τα επίκτηρα πιάνουν λίγο χώρο· έτσι, το μικρό νησί παραμένει ευρύχωρο και η προστατευμένη απ’ τη θάλασσα πολιτισμική του αυτονομία έχει έναν ακόμα φύλακα: την πεντακάθαρη, τη σαφή δομή της".
Πρόκειται για ένα υπαρξιακό αφήγημα που εκτυλίσσεται στο νησί της Δράκαινας, πολλά από τα πρόσωπα της οποίας επανεμφανίζονται και εδώ. Όπως έγραψε ο Όκε Λεγιονχούβεντ (Σιντσβένσκα Νταγκμπλάντετ, 19.2.2008), "'Τα μηχανάκια του Μανόλη' είναι το συγκινητικό και μεγαλειώδες πορτρέτο ενός ηλικιωμένου Έλληνα, που θα μπορούσε να ήταν ο γραφικός τύπος μιας τουριστικής διαφήμισης ή ενός γαλακτοκομικού προϊόντος, αν δεν του εμφυσούσε ζωή και δεν του έδινε φωνή ο συγγραφέας Γιαν Χένρικ Σβαν. [...] Η πλοκή είναι απλή. Σίγουρα ενσυνείδητα [...]. Αυτό που περιγράφεται μάλλον στερείται πλοκής. Η απουσία, οι μνήμες μιας ζωής, ζωής που είχε τις αναλαμπές της. Και τελικά, η προσμονή του θανάτου που τα ακυρώνει όλα. Και τι δεν βάζει ο συγγραφέας στο έργο για να γεμίσει αυτή την απουσία και την προσμονή! Ο Σβαν έχει εντρυφήσει στην καθημερινότητα της ένδειας στην Ελλάδα. Έχει δει το ταλαιπωρημένο και απλό πρόσωπό της, τις παλιές ταβέρνες, τα στεγνά και ανεμοδαρμένα τοπία, τα υγρά σπίτια όπου οι χήρες τουρτουρίζουν από το κρύο στο φως μιας λάμπας ασετυλίνης […]. Ξεχάστε για λίγο όλες τις εγωπαθείς “βασίλισσες” και τους “υπουργούς” αστυνομικών μυθιστορημάτων και απολαύστε ένα βιβλίο που αγγίζει τα έργα της μεγάλης λογοτεχνίας!".
Όπως είπε ο πεζογράφος Νίκος Αδάμ Βουδούρης, μιλώντας κατά την παρουσίαση του βιβλίου στην Αθήνα, "Στον νησιώτικο μικρόκοσμο, η λιτότητα είναι δεδομένη και στο αφήγημα αυτό μοιάζει να ‘ναι το ζητούμενο. Ο συγγραφέας, χωρίς πλοκή, χωρίς ανατροπές και τερτίπια, στήνει ένα γοητευτικό αφήγημα.
Μικρές, κοφτές γραμμές είναι αρκετές στον Σβαν για να σκιτσάρει τον βίο του Μανόλη. Το βιβλίο αυτό συχνά-πυκνά μού έφερε στον νου τις Αόρατες πόλεις του Ίταλο Καλβίνο, όπου η αναρρίχηση μιας γάτας στην υδρορροή είναι αρκετή για τη μετάβαση απ’ την τοπογραφία στην ανθρωπογεωγραφία. Τα ανθρώπινα έργα στο μικρό νησί του Μανόλη είναι κι αυτά μικρά, οι χειρονομίες κοφτές, το μεγαλειώδες και το περίπλοκο απουσιάζουν.
Ο ήλιος τρώει τα σωθικά, κι όλα γίνονται μετρημένα ― δεν υπάρχει περίσσευμα οργής, ούτε πλεόνασμα χαράς για να ξεσπάσει. Οι κοινωνικοί κώδικες είναι απλοί και εξαντλούνται στο αλισβερίσι ανάμεσα στα πέντε τραπέζια της ταβέρνας. Όλα τα επίκτηρα πιάνουν λίγο χώρο· έτσι, το μικρό νησί παραμένει ευρύχωρο και η προστατευμένη απ’ τη θάλασσα πολιτισμική του αυτονομία έχει έναν ακόμα φύλακα: την πεντακάθαρη, τη σαφή δομή της".
Με αφορμή την ελληνική έκδοση του μυθιστορήματος του Σβαν "Η καταραμένη χαρά" (επίσης από τις Εκδόσεις Εντευκτηρίου), ο Γιώργος Κορδομενίδης έχει σχολιάσει: "Ο μινιμαλισμός και η λιτότητα, τόσο στη θεματική όσο και στην εκφραστική του Σβαν, μας θυμίζουν ότι γράφεται, και αλλού και στον τόπο μας, και μια άλλη πεζογραφία, που δεν αποβλέπει υποχρεωτικά στις λίστες των μπεστ-σέλερ. Μια πεζογραφία που αφήνει τα συναισθήματα να υπάρχουν κάτω από μια φαινομενικώς ακύμαντη επιφάνεια. Μια πεζογραφία, τέλος, που αποσκοπεί στο ουσιαστικό, στο πανανθρώπινο και στο διαχρονικό, επειδή υπαγορεύεται από βαθιά υπαρξιακή αγωνία και δεν ασκείται ως συνδυασμός ματαιοδοξίας και βιοπορισμού".
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
Πεζογράφος, μεταφραστής και κριτικός. Μερικά από τα μυθιστορήματά του: Μπορώ να σταματήσω μια θάλασσα (1986), Η καταραμένη χαρά (1987 ― ελληνική μετάφραση Γιάννη Αλεξάκη, Εκδόσεις Εντευκτηρίου 2002), Έρωτες και περιπέτειες (1991), η τριλογία Τα χρήματα (1996), Ζητιάνοι (1999) και Οι περιπλανώμενοι (2001, βραβείο των κριτικών της εφημερίδας Göteborg Posten ― ελληνική μετάφραση Θεοφανώς Καλογιάννη, Κέδρος 2007). Η Δράκαινα (2005) είναι το πρώτο του μυθιστόρημα που εκτυλίσσεται στην Ελλάδα, όπως και το αφήγημα Τα μηχανάκια του Μανόλη (2008). Τελευταίο βιβλίο του: Η ζωή μου σαν μυθιστόρημα (2011).
Μεταφράζει λογοτεχνία από τα δανέζικα, τα γαλλικά, τα πολωνικά, τα αραβικά και τα ελληνικά. Έχει μεταφράσει την Αμοργό του Νίκου Γκάτσου, ποιήματα των Μίλτου Σαχτούρη και Βύρωνα Λεοντάρη, ποιητές της γενιάς του ’70, καθώς και σύγχρονους Έλληνες πεζογράφους. Το 2013 εκδόθηκε σε μετάφρασή του στο διήγημα "Η φόνισσα" του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.