Διαλέξεις στο Πυθαγόρειο για το φεστιβάλ "Ηραία-Πυθαγόρεια" στις 4 και 5/5

Διαλέξεις στο πλαίσιο του φεστιβάλ "Ηραία-Πυθαγόρεια 2018" του Δήμου Σάμου θα δώσει στις 4 και 5 Μαΐου στο αμφιθέατρο του νέου δημαρχιακού μεγάρου στο Πυθαγόρειο ο επίκουρος καθηγητής Νευρογενετικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Χρήστος Γιαπιτζάκης.

Η διάλεξη της Παρασκευής 4/5 έχει τίτλο "Η επιβεβαίωση της Γνωσιολογίας και της Ηθικής του Επίκουρου από την σύγχρονη Νευροβιολογία" και η διάλεξη του Σαββάτου 5/5 τίτλο "Λοιμός των Αθηνών: ιστορική, ιατρική και φιλοσοφική προσέγγιση". 

Οι δύο διαλέξεις θα αρχίσουν στις 19:00.

Λίγα λόγια για τον Επίκουρο:

Ο φιλόσοφος Επίκουρος (341-270 πΧ), ο οποίος ήταν γιος Αθηναίων μετοίκων στην Σάμο, ενδιαφέρθηκε για την φυσική πραγματικότητα με σκοπό την επίτευξη της ατάραχης και ευδαιμονικής ζωής. Είχε διδαχθεί τις σπουδαιότερες φιλοσοφίες της εποχής του (την Δημοκρίτεια, την Πλατωνική, την Αριστοτελική και την Πυρρώνεια), οι οποίες όμως παρουσίαζαν αντικρουόμενες δοξασίες. Για την αντικειμενική επιλογή των ορθών φιλοσοφικών απόψεων, ο Επίκουρος εισήγαγε τον Κανόνα, μια γνωσιολογική μεθοδολογία με εμπειρικά και φυσιοκρατικά κριτήρια αλήθειας. 

Ο Επίκουρος δέχθηκε ότι η βέβαιη γνώση θα πρέπει να βασίζεται στην αντικειμενική παρατήρηση της Φύσης μέσω των αισθήσεων, αφού ακόμη και οι αποθηκευμένες στον νου έννοιες προέρχονται αρχικά από εμπειρίες των αισθήσεων. Επιπλέον, ο φιλόσοφος δέχθηκε ένα συναισθηματικό κριτήριο προσέγγισης του φυσικού περιβάλλοντος, ευχάριστου ή δυσάρεστου, ανάλογα εάν κάποιο ερέθισμα είναι φιλικό (καλό) ή εχθρικό (κακό) για την ανθρώπινη φύση. Η Φυσική και η Ηθική του Επίκουρου βασίστηκαν στην εμπειρική προσέγγιση του Κανόνα, καθιστώντας την φιλοσοφία του περισσότερο φυσιοκρατική από οποιαδήποτε αρχαία φιλοσοφία.

Λίγα λόγια για τον Λοιμό: 

O Λοιμός των Αθηνών, η επιδημία που ξέσπασε στην αρχή του Πελοποννησιακού πολέμου (429 πΧ) με θύματα περίπου 50.000 ανθρώπους, μεταξύ των οποίων ο Περικλής και ένα εντεκάχρονο κορίτσι γνωστό ως Μύρτις - το οποίο χάρη στην ανασύσταση του προσώπου της από ομάδα επιστημόνων μέσω DNA, έγινε γνωστό στην παγκόσμια κοινότητα- υπήρξε ένα γεγονός μεγάλης ιστορικής σημασίας με μακροχρόνιες συνέπειες. Η Αθήνα, σημαντικά εξασθενημένη λόγω της αιμορραγίας του πληθυσμού της από τον Λοιμό, έχασε τελικά την ιστορική ευκαιρία να μετεξελιχθεί σε μια μεγάλη αυτοκρατορία, όπως  έγινε η Ρώμη δύο αιώνες αργότερα. Ο Λοιμός των Αθηνών υπήρξε η πρώτη μεγάλη επιδημία της ιστορίας, η οποία περιγράφηκε αντικειμενικά από τον αυτόπτη μάρτυρα Θουκυδίδη, τον πρώτο ιστορικό της ανθρωπότητας που κατέγραφε τα γεγονότα χωρίς την ανάμιξη μεταφυσικών απόψεων. 

Στις αρχές του 21ου αιώνα, η μελέτη του αρχαίου DNA σε οστά θυμάτων του Λοιμού  από τον καθηγητή Γιαπιτζάκη, ως μέλους διεπιστημονικής ομάδας, έδειξε ότι ο αιτιολογικός παράγοντας  του Λοιμού των Αθηνών ήταν πιθανότατα η Σαλμονέλλα εντέρικα του τυφοειδούς πυρετού. Αυτή υπήρξε μια επιστημονική επιβεβαίωση του φυσικού (και όχι μεταφυσικού) αιτίου της επιδημίας, όπως την περιέγραψαν ο Θουκυδίδης, ο Επίκουρος και ο Λουκρήτιος. 

Αρχική δημοσίευση στο My Samos Blog: www.my-samos.blogspot.com