Το σαμιώτικο "Καπλάνι της βιτρίνας" στο θέατρο!

 

Το εμπνευσμένο από τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο έργο της Άλκης Ζέη με τίτλο "Το καπλάνι της Βιτρίνας", ανεβαίνει για πρώτη φορά στις 8 Νοεμβρίου στο θέατρο "Βρετάνια" της Αθήνας από την Εταιρεία Θεάτρου και Πολιτισμού "Μέθεξις 2010", σε θεατρική διασκευή και σκηνοθεσία της Ανδρομάχης Χρυσομάλη.

Το "Καπλάνι της βιτρίνας" είναι το πρώτο βιβλίο της Άλκης Ζέη και δημοσιεύτηκε το 1963. Η απαράμιλλη γραφή, το ύφος, το χιούμορ, η συγκίνηση και η αμεσότητα της μεγάλης πεζογράφου μας είναι τα στοιχεία που σαγηνεύουν τον αναγνώστη και εκείνα που κατέστησαν το έργο αυτό τόσο αγαπητό σε μικρούς και μεγάλους  όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό με πλήθος διακρίσεων και πολλές επανεκδόσεις μέχρι σήμερα.

"Κατακαλόκαιρο του 1936 στη Σάμο. Η Μέλια και η Μυρτώ απολαμβάνουν το παιχνίδι και τη θάλασσα με τους φίλους τους από το Λαμαγάρι, μαζί με τον αγαπημένο τους ξάδελφο Νίκο, φοιτητή στην Αθήνα που τους διηγείται τις πιο συναρπαστικές ιστορίες για το καπλάνι, τον βαλσαμωμένο τίγρη, που τη μια μέρα έχει ανοιχτό το γαλάζιο του μάτι και την άλλη το μαύρο…

Τι θα συμβεί όμως όταν το καπλάνι ανοίξει για τα καλά το μαύρο του μάτι; Που έχει κρυφτεί ο ξάδελφός τους; Τι παιχνίδι σκαρφίστηκε πάλι;"

Η χαρισματική γραφή της Άλκης Ζέη αποτυπώνει με τρόπο μοναδικό τις ανατροπές που συμβαίνουν στις ζωές των παιδιών και των μεγάλων με την δικτατορία του Μεταξά, όπου πραγματικότητα και παιχνίδι "συνομωτούν" για να κρατήσουν καλά κρυμμένο το μυστικό.

Η παιδική αφέλεια και αθωότητα, η συγκίνηση και το χιούμορ πρωταγωνιστούν για να μας πουν ξανά ότι η φιλία, η ανθρωπιά και η δημοκρατία είναι αξίες ανεκτίμητες.

Στο κλασικό αυτό  πλέον έργο της, η Άλκη Ζέη  φωτίζει με τον δικό της μοναδικό τρόπο τα ιστορικά γεγονότα και περιγράφει την κοινωνική πραγματικότητα της εποχής, όπως τη βίωσε η ίδια στην τρυφερή παιδική της ηλικία με ρεαλισμό και ενάργεια αλλά και μια ανάλαφρη περιπαικτική διάθεση, απόρροια της παιδικότητας της.

Η Ανδρομάχη Χρυσομάλη, ηθοποιός, σκηνοθέτις και θεατρολόγος, μετά την θεατρική επιτυχία της παράστασης "Φτωχοί και Άγιοι" του Παπαδιαμάντη, επιστρέφει στο θέατρο με "Το καπλάνι της βιτρίνας" της Άλκης Ζέη, ένα από τα σημαντικότερα κείμενα της ελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας για παιδιά και νέους. Η σκηνοθέτις έχοντας και την ευθύνη της θεατρικής διασκευής του έργου αναφέρει:

"Πάντα αγαπούσα τα γραπτά της Άλκης Ζέη. Η απλότητα και η καθαρότητα της σκέψης της με συγκινεί. Αναρωτιόμουν πολλές φορές, πως προκαλείται αυτή η συγκίνηση; Τι είναι αυτό που πραγματικά μας συγκινεί… Και "αποφάσισα" πως είναι η αυτοσυνειδησία, είναι η παιδική μας ηλικία που ποτέ δεν ενηλικιώνεται, είναι η αθώα μας ματιά στο βλέμμα των μεγάλων…

...το "σκηνικό" των  παιδικών χρόνων της Άλκης Ζέη έχει καταγραφεί στις καρδιές μας με τόση τρυφεράδα και ανθρωπιά που δύσκολα ξεχνιέται! Είναι από τις στιγμές εκείνες που όταν τις αναπολείς νιώθεις ξανά να σε πλημμυρίζει η ίδια εκείνη συγκίνηση της πρώτης ανάγνωσης.

Η μικρή Μέλια, που ονειροπολεί και θέλει να γίνει συγγραφέας, η Μυρτώ, που θέλει να γίνει αρχηγός, ο αξέχαστος παππούς με τους αρχαίους του, τα παιδιά από τα τσαρδάκια, ο ξάδελφος τους ο Νίκος, που τους διηγείται τις πιο συναρπαστικές ιστορίες του καπλανιού, θα ζωντανέψουν στη σκηνή για να μας ταξιδέψουν ξανά σε εκείνο το καλοκαίρι του 1936 στο Λαμαγάρι, όπου παιχνίδι και πραγματικότητα μπερδεύονται, η συγκίνηση διαδέχεται το χιούμορ και η σκληρή καθημερινότητα απαλύνεται από την παιδική αφέλεια, την αισιοδοξία και την προσδοκία για έναν καλύτερο κόσμο".

Η Άλκη Ζέη αναφέρει για το πρώτο ανέβασμα του έργου "Το καπλάνι της βιτρίνας" στο θέατρο:

"Ιούλιος... ζέστη αφόρητη μου ήρθε να κατέβω στο κέντρο να πάρω βιβλία από το Public πριν φύγω για το Πήλιο. Κρατώ τα βιβλία και περπατώ στα ζεματισμένα πεζοδρόμια. Στο νου μου έχω τις ειδήσεις που είδα το πρωί  στην τηλεόραση μα και χτές και προχτές όλη μέρα. Η μια χειρότερη από την άλλη. Δεν έχω κέφι ούτε για Πήλιο ούτε να διαβάσω τα βιβλία. Περνώ από μπροστά από το θέατρο “Βρετάνια”. Ξάφνου πέφτει το μάτι μου σε μιαν αφίσα “ΤΟ ΚΑΠΛΑΝΙ ΤΗΣ ΒΙΤΡΙΝΑΣ”, ΕΝΑΡΞΗ ΣΤΙΣ 8 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ. Το ήξερα βέβαια πως ετοιμάζεται μα με τα τόσα που συμβαίνουν γύρω μας μου έφυγε εντελώς από το νου. Και τώρα μέσα στη μαυρίλα σα να έπεσε μια φωτεινή ακτίνα. Το καπλάνι στις 18 Οκτωβρίου…

Είναι τα γενέθλια της Μελίνας και λίγες  μέρες πιο πριν του συντρόφου μου του Γιώργου Σεβαστίκογλου. Στο Παρίσι που ζούσαμε τον καιρό της δικτατορίας τους γιορτάζαμε πάντα μαζί. Και μια χρονιά γιορτάσαμε την ίδια μέρα και το Καπλάνι που κυκλοφόρησε στα Αγγλικά στην Αμερική και πήρε το βραβείο για το καλύτερο ξένο παιδικό βιβλίο. Και να τώρα στις 8 Νοεμβρίου θα γιορτάσω αυτούς που λείπουν μαζί με τα παιδιά και τα εγγόνια μου που θα έρθουν σίγουρα απ΄όπου κι αν βρίσκονται και με όλα τα παιδιά που διάβασαν και αγάπησαν το Καπλάνι και με τις μαμάδες του που το διάβαζαν  σαν ήτανε κι αυτές παιδιά. Και θα γιορτάζουμε μαζί με όλους τους συντελεστές που με τόση αγάπη αποφάσισαν αυτές τις μαύρες τις δύσκολες μέρες να ..αναστήσουν το καπλάνι. Ξανακοιτάζω την αφίσα κι ένα κύμα αισιοδοξίας με δροσίζει και προχωρώ χαμογελώντας μέσα στο καύσωνα".

Αυτή την περίοδο ολοκληρώνεται η διανομή της παράστασης.