.png "English"){kind=small}
Σαν σήμερα, στις 7 Μαΐου του 1897, αφήνει την τελευταία του πνοή στο Ghergani της Ρουμανίας ο Ιωάννης Γκίκας (ή Ion Ghica στα ρουμανικά), o οποίος διετέλεσε Ηγεμόνας της Σάμου από το 1854 έως το 1859. Εκείνο που ίσως δεν γνωρίζουν πολλοί είναι ότι, λίγα χρόνια μετά από την ηγεμονική του θητεία στη Σάμο, ο Γκίκας έγινε ...πρωθυπουργός της Ρουμανίας!
Ο Γκίκας αποτέλεσε τον τρίτο κατά σειρά ηγεμόνα του νησιού, μετά από τον Στέφανο Βογορίδη (1833 - 1850) και τον Αλέξανδρο Καλλιμάχη (1850 - 1854).
Γεννήθηκε στις 12 Αυγούστου 1816 στο Βουκουρέστι. Η καταγωγή του ήταν πιθανόν ηπειρώτικη αλλά ο ίδιος, όπως μαρτυρεί η αλληλογραφία του, ένιωθε Ρουμάνος.
Γεννήθηκε στις 12 Αυγούστου 1816 στο Βουκουρέστι. Η καταγωγή του ήταν πιθανόν ηπειρώτικη αλλά ο ίδιος, όπως μαρτυρεί η αλληλογραφία του, ένιωθε Ρουμάνος.
Η ιστορία του πώς ανέβηκε στον ηγεμονικό θώκο της Σάμου περιγράφεται στη μελέτη του Φλορίν Μαρινέσκου με τίτλο "Ο Ιωάννης Γκίκας ως ηγεμόνας της Σάμου", η οποία παρουσιάστηκε στο Συνέδριο με θέμα "Η Σάμος από τα βυζαντινά χρόνια μέχρι σήμερα", που οργάνωσε το 1995 το Πνευματικό Ίδρυμα Σάμου "Νικόλαος Δημητρίου":
"1854: Εποχή του Κριμαϊκού Πολέμου. Τα σκάφη της Τουρκίας, της Αγγλίας και της Γαλλίας, που μετέφεραν τρόφιμα και όπλα προς το μέτωπο, υπέστησαν μεγάλες ζημιές εξαιτίας των πειρατών, των οποίων το ορμητήριο ήταν η Σάμος.
Οι πρέσβεις της Αγγλίας και της Γαλλίας μαζί με τον φίλο του Ρεσίτ πασά πλησιάζουν τον Γκίκα και προσπαθούν να τον πείσουν να μεταβεί έστω και για τρεις μήνες στη Σάμο, απ' όπου θα μπορούσε να συνεισφέρει στην ήττα των Ρώσων και στην απελευθέρωση των Πριγκιπάτων.
«Ιδού μια θέση», του έλεγε ο λόρδος Redcliffe, «όπου μπορείς να είσαι πολύ χρήσιμος για μας. Το μέλλον της χώρας σου εξαρτάται από τη μοίρα αυτού του πολέμου... Ο αγώνας με τη Ρωσία σήμερα δεν αναπτύσσεται μόνο στα Πριγκηπάτα, αλλά και στη Θεσσαλία, στην Ήπειρο, στο Αιγαίο Πέλαγος, όπως στη Βλαχία και στη Μολδαβία».
Μετά από δύο μέρες o Ρεσίτ πασάς τον ρώτησε: «Είδες τον λόρδο Redcliffe; Σου είπε ότι σε χρειαζόμαστε στη Σάμο, Πρέπει να πας, τουλάχιστον για τρεις μήνες, μέχρι που να είμαστε ελεύθεροι να κάνουμε στα Πριγκηπάτα τα όσα επιθυμούμε». Και γράφει ο Γκίκας: «Τόσο ο Ρεσίτ όσο και αμφότεροι οι Πρέσβεις επέμειναν τόσο πολύ, δίδοντάς μου τόσες υποσχέσεις σχετικά με το μέλλον της Ρουμανίας, ώστε δεν ξέρω πώς έγινε, αλλά βγήκα απ' εκεί αποφασισμένος να μεταβώ για τρεις μήνες στο Πέλαγος». Πού να φανταζόταν ότι θα έμενε τέσσερα χρόνια..."
Ο Ιωάννης Γκίκας άφησε σημαντικό έργο στη Σάμο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Άγγλος πρόξενος στη Σάμο, Λουί Μαρκ, έγραφε σε μια επιστολή του το 1860 προς τον τέως ηγεμόνα «Τώρα, περισσότερο από ποτέ φαίνεται τι θησαυρός χάθηκε. Το όνομα του Γκίκα επαναλαμβάνεται παντού κάθε στιγμή. Η απουσία σας γίνεται κάθε μέρα και πιο έντονη. Ακόμα και οι πιο εχθρικοί θυμούνται την πετυχημένη σας παραμονή σ' αυτή τη χώρα».
Έξι χρόνια μετά, ο Λουί Μαρκ του έγραφε ότι, δυσαρεστημένοι από τη συμπεριφορά του νέου κυβερνήτη Αριστάρχη απέναντί τους, οι Σαμιώτες ήταν αποφασισμένοι να ζητήσουν από τον Σουλτάνο να τον εκδιώξει και να ορίσει εκ νέου τον Γκίκα ως ηγεμόνα.
Ωστόσο η επιτυχημένη διακυβέρνηση της Σάμου από τον Γκίκα είχε ανοίξει το δρόμο για την ανάρρησή του στο πρωθυπουργικό αξίωμα της Ρουμανίας, κάτι το οποίο έγινε στις 28/7/1866. Η θητεία του κράτησε έως τις 24/3/1867 ενώ επανεκλέχθηκε για δεύτερη φορά πρωθυπουργός της Ρουμανίας το 1870.
Ο Ιωάννης Γκίκας άφησε σημαντικό έργο στη Σάμο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Άγγλος πρόξενος στη Σάμο, Λουί Μαρκ, έγραφε σε μια επιστολή του το 1860 προς τον τέως ηγεμόνα «Τώρα, περισσότερο από ποτέ φαίνεται τι θησαυρός χάθηκε. Το όνομα του Γκίκα επαναλαμβάνεται παντού κάθε στιγμή. Η απουσία σας γίνεται κάθε μέρα και πιο έντονη. Ακόμα και οι πιο εχθρικοί θυμούνται την πετυχημένη σας παραμονή σ' αυτή τη χώρα».
Έξι χρόνια μετά, ο Λουί Μαρκ του έγραφε ότι, δυσαρεστημένοι από τη συμπεριφορά του νέου κυβερνήτη Αριστάρχη απέναντί τους, οι Σαμιώτες ήταν αποφασισμένοι να ζητήσουν από τον Σουλτάνο να τον εκδιώξει και να ορίσει εκ νέου τον Γκίκα ως ηγεμόνα.
Ωστόσο η επιτυχημένη διακυβέρνηση της Σάμου από τον Γκίκα είχε ανοίξει το δρόμο για την ανάρρησή του στο πρωθυπουργικό αξίωμα της Ρουμανίας, κάτι το οποίο έγινε στις 28/7/1866. Η θητεία του κράτησε έως τις 24/3/1867 ενώ επανεκλέχθηκε για δεύτερη φορά πρωθυπουργός της Ρουμανίας το 1870.
Μια μαρμάρινη προτομή του βρίσκεται ως το σήμερα στο Δημαρχείο της Σάμου ως αναγνώριση της προσφοράς του στο νησί.
