.png "English"){kind=small}
Εγκύκλιο για την εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και την 192η Επέτειο της Ναυμαχίας της Μυκάλης εξέδωσε ο
Μητροπολίτης Σάμου και Ικαρίας, κ. Ευσέβιος. Στην εγκύκλιο αυτή αναφέρει
τα εξής:
"Αγαπητά μου παιδιά,
Κάθε φορά που εορτάζουμε την διπλή πανήγυρη της 6ης Αυγούστου, την Μεταμόρφωση δηλαδή του Σωτήρος Χριστού και μαζί την απαλλαγή του νησιού μας από την απειλή της καταστροφής του οθωμανικού στόλου, στις 6 Αυγούστου του 1824, το ίδιο ερώτημα δημιουργείται μέσα μας: Άραγε πώς να βίωναν εκείνοι οι ηρωικοί πρόγονοί μας τα κοσμοϊστορικά γεγονότα που έζησαν και στα οποία πρωταγωνίστησαν;
Ποια επίδραση είχε στην ψυχή τους το άγχος της επαπειλούμενης καταστροφής και η αγωνία για τις συνέπειές της τόσο για τους ίδιους όσο και για τις οικογένειές τους; Με ποιο σθένος κατάφεραν να αντιμετωπίσουν επιτυχώς μια από τις ισχυρότερες πολεμικές μηχανές του τότε κόσμου, προασπίζοντας την τιμή, την υπόληψη, την ελευθερία τους και την ανεξαρτησία της μικρής πατρίδας τους;
Η απάντηση στα ερωτήματα αυτά βρίσκεται στα ίδια τα κείμενα των αγωνιστών της εποχής, στα έγγραφα και στα γραπτά τεκμήρια που άφησαν πίσω τους, και όπου αποτύπωσαν τις ιδέες, τις απόψεις και τις αντιλήψεις τους. Οι πρόγονοί μας βρήκαν το θάρρος και την απαντοχή για να πράξουν όλα αυτά τα εξαίσια και μοναδικά, στηριζόμενοι στην πίστη τους στον Θεό και στην προσήλωσή τους στην ιδέα της ελευθερίας.
«Για του Χριστού την πίστη την αγία και της πατρίδος την ελευθερία» γράφει ότι πολέμησε ο απλός Σάμιος ο Γεώργιος Κλεάνθης. Και ο Λογοθέτης Λυκούργος, σε σειρά εγγράφων του μας μιλά για την απαντοχή στον Χριστό, για την αφοσίωση στην Ορθοδοξία, για την τήρηση του νόμου του Ευαγγελίου αλλά και για την καταιγιστική αγάπη προς την πατρίδα, τις βασικές δηλαδή αρχές που καθοδηγούσαν, ενέπνεαν και φώτιζαν τους αγωνιστές.
Ας μην ψάχνουμε λοιπόν την απάντηση σε περίπλοκα κοινωνικά ιδεολογήματα ή σε δυσνόητες μεθοδολογικές προσεγγίσεις. Και κυρίως, ας μην προβάλλουμε εκ των υστέρων τις δικές μας ιδεοληψίες στον αγώνα και στη θυσία εκείνων των ηρώων. Την αλήθεια, την μόνη αλήθεια που τους εκφράζει, μας την δείχνουν μόνοι τους, τόσο με το παράδειγμα, όσο και με τον λόγο τους, στο βαθμό που αυτός έχει αποτυπωθεί.
Στη Σάμο του 1824, οι επαναστατημένοι Σάμιοι πριν πολεμήσουν λιτάνευαν τις εικόνες και τελούσαν την παράκληση στην Υπεραγία Θεοτόκο. Τη νίκη τους απέδωσαν οι ίδιοι στο Σωτήρα Χριστό, χτίζοντας περικαλλή ναό και καθιερώνοντας ανάλογη πανήγυρη, και με τον τρόπο αυτό εξέφρασαν και παγίωσαν την πίστη, την ελληνορθόδοξη ταυτότητα και την αφοσίωσή τους στα ιδανικά της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας. Κι όταν οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές των γεγονότων μιλούν, κανείς δεν έχει το δικαίωμα να παραλλάσει την μαρτυρία τους, επιζητώντας τάχα να ερμηνεύσει τα γεγονότα.
Υπάρχει όμως και μια άλλη διάσταση της πραγματικότητας αυτής, που πρέπει να τονίζεται στον ετήσιο πανηγυρικό εορτασμό μας. Πρόκειται για την διαχρονική αξία των μηνυμάτων αυτών, που δεν αποτελούν μόνο ιστορικές πραγματικότητες, αλλά συνιστούν και οδοδείκτες της καθημερινότητάς μας.
Κι αυτό επειδή το αίτημα για ελευθερία και αξιοπρέπεια, για διατήρηση της εθνικής, θρησκευτικής και πολιτισμικής μας ταυτότητας και για αντιμετώπιση ποικίλων εχθρών, δεν έπαψε ποτέ – και ασφαλώς δεν έχει πάψει μέχρι και σήμερα – να είναι επίκαιρο στον τόπο μας.
Δεν είναι μόνο το υπόδειγμα ζωής και δράσης που οι Σάμιοι αγωνιστές του 1821 και του 1824 προβάλλουν μπροστά μας, είναι και η αίσθηση της ευθύνης απέναντι στο αίμα που έχυσαν, απέναντι στις ζωές που αφιέρωσαν για την επίτευξη αυτών των στόχων, για μια πατρίδα ελληνορθόδοξη, ελεύθερη και ανεξάρτητη.
Κι αυτό το αίμα, αυτές τις θυσίες, δεν έχουμε δικαίωμα να απεμπολήσουμε, ούτε μπορούμε να διαστρεβλώνουμε τα ιδανικά των αγωνιστών εκείνων, για να τα προσαρμόσουμε στα κελεύσματα μιας κοσμοπολίτικης αντίληψης για τον κόσμο, που θέλει να μετατρέψει όλους μας σε ένα παγκοσμιοποιημένο και χωρίς καμία πνευματικότητα ανθρώπινο πολτό.
«Ως Έλληνες ελεύθεροι», ως συνεχιστές μιας λαμπρής ελληνορθόδοξης παράδοσης οφείλουμε να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων, και να δώσουμε τον αγώνα μας με σεβασμό στα ζώπυρα της πίστης και του Γένους, ώστε να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές μια Ελλάδα πιστή και ανεξάρτητη, μια πατρίδα με πίστη στον Σωτήρα Χριστό και στην Εκκλησία και με γνώση της ιστορίας και των θυσιών του Γένους, κυρίως δε μια κοινωνία η οποία μέσα από την βίωση της παράδοσής της θα μπορεί να προσδιορίζει δυναμικά το παρόν, σχεδιάζοντας με αισιοδοξία το μέλλον.
Κι όλα αυτά δεν μπορούν να γίνουν χωρίς την πίστη των πατέρων μας, χωρίς την δημιουργική προσήλωση στην Ορθόδοξη Εκκλησία και στην παράδοσή της, χωρίς την ειρηνική πνευματική επανάσταση που θα αλλάξει τον έσω άνθρωπο και θα τον οδηγήσει στην βίωση της κατά Χριστόν αλλοιώσεως, για να αναμορφώσει στη συνέχεια και την κοινωνική και ιστορική πραγματικότητα.
Αυτό, αγαπητά μου παιδιά, είναι το βασικό και κύριο μήνυμα της 6ης Αυγούστου, και μόνο με αυτές τις σκέψεις ως οδηγό η ετήσια πανήγυρή μας μπορεί να έχει όχι μόνο συμβολικό και αναμνηστικό, αλλά εξόχως και πρωτευόντως πραγματικό πνευματικό και εθνικό περιεχόμενο.
Χρόνια Πολλά
Μέ πατρική ἀγλαπη
Ὁ Ἐπισκοπός σας
† Ο ΣΑΜΟΥ ΚΑΙ ΙΚΑΡΙΑΣ ΕΥΣΕΒΙΟΣ"
Κάθε φορά που εορτάζουμε την διπλή πανήγυρη της 6ης Αυγούστου, την Μεταμόρφωση δηλαδή του Σωτήρος Χριστού και μαζί την απαλλαγή του νησιού μας από την απειλή της καταστροφής του οθωμανικού στόλου, στις 6 Αυγούστου του 1824, το ίδιο ερώτημα δημιουργείται μέσα μας: Άραγε πώς να βίωναν εκείνοι οι ηρωικοί πρόγονοί μας τα κοσμοϊστορικά γεγονότα που έζησαν και στα οποία πρωταγωνίστησαν;
Ποια επίδραση είχε στην ψυχή τους το άγχος της επαπειλούμενης καταστροφής και η αγωνία για τις συνέπειές της τόσο για τους ίδιους όσο και για τις οικογένειές τους; Με ποιο σθένος κατάφεραν να αντιμετωπίσουν επιτυχώς μια από τις ισχυρότερες πολεμικές μηχανές του τότε κόσμου, προασπίζοντας την τιμή, την υπόληψη, την ελευθερία τους και την ανεξαρτησία της μικρής πατρίδας τους;
Η απάντηση στα ερωτήματα αυτά βρίσκεται στα ίδια τα κείμενα των αγωνιστών της εποχής, στα έγγραφα και στα γραπτά τεκμήρια που άφησαν πίσω τους, και όπου αποτύπωσαν τις ιδέες, τις απόψεις και τις αντιλήψεις τους. Οι πρόγονοί μας βρήκαν το θάρρος και την απαντοχή για να πράξουν όλα αυτά τα εξαίσια και μοναδικά, στηριζόμενοι στην πίστη τους στον Θεό και στην προσήλωσή τους στην ιδέα της ελευθερίας.
«Για του Χριστού την πίστη την αγία και της πατρίδος την ελευθερία» γράφει ότι πολέμησε ο απλός Σάμιος ο Γεώργιος Κλεάνθης. Και ο Λογοθέτης Λυκούργος, σε σειρά εγγράφων του μας μιλά για την απαντοχή στον Χριστό, για την αφοσίωση στην Ορθοδοξία, για την τήρηση του νόμου του Ευαγγελίου αλλά και για την καταιγιστική αγάπη προς την πατρίδα, τις βασικές δηλαδή αρχές που καθοδηγούσαν, ενέπνεαν και φώτιζαν τους αγωνιστές.
Ας μην ψάχνουμε λοιπόν την απάντηση σε περίπλοκα κοινωνικά ιδεολογήματα ή σε δυσνόητες μεθοδολογικές προσεγγίσεις. Και κυρίως, ας μην προβάλλουμε εκ των υστέρων τις δικές μας ιδεοληψίες στον αγώνα και στη θυσία εκείνων των ηρώων. Την αλήθεια, την μόνη αλήθεια που τους εκφράζει, μας την δείχνουν μόνοι τους, τόσο με το παράδειγμα, όσο και με τον λόγο τους, στο βαθμό που αυτός έχει αποτυπωθεί.
Στη Σάμο του 1824, οι επαναστατημένοι Σάμιοι πριν πολεμήσουν λιτάνευαν τις εικόνες και τελούσαν την παράκληση στην Υπεραγία Θεοτόκο. Τη νίκη τους απέδωσαν οι ίδιοι στο Σωτήρα Χριστό, χτίζοντας περικαλλή ναό και καθιερώνοντας ανάλογη πανήγυρη, και με τον τρόπο αυτό εξέφρασαν και παγίωσαν την πίστη, την ελληνορθόδοξη ταυτότητα και την αφοσίωσή τους στα ιδανικά της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας. Κι όταν οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές των γεγονότων μιλούν, κανείς δεν έχει το δικαίωμα να παραλλάσει την μαρτυρία τους, επιζητώντας τάχα να ερμηνεύσει τα γεγονότα.
Υπάρχει όμως και μια άλλη διάσταση της πραγματικότητας αυτής, που πρέπει να τονίζεται στον ετήσιο πανηγυρικό εορτασμό μας. Πρόκειται για την διαχρονική αξία των μηνυμάτων αυτών, που δεν αποτελούν μόνο ιστορικές πραγματικότητες, αλλά συνιστούν και οδοδείκτες της καθημερινότητάς μας.
Κι αυτό επειδή το αίτημα για ελευθερία και αξιοπρέπεια, για διατήρηση της εθνικής, θρησκευτικής και πολιτισμικής μας ταυτότητας και για αντιμετώπιση ποικίλων εχθρών, δεν έπαψε ποτέ – και ασφαλώς δεν έχει πάψει μέχρι και σήμερα – να είναι επίκαιρο στον τόπο μας.
Δεν είναι μόνο το υπόδειγμα ζωής και δράσης που οι Σάμιοι αγωνιστές του 1821 και του 1824 προβάλλουν μπροστά μας, είναι και η αίσθηση της ευθύνης απέναντι στο αίμα που έχυσαν, απέναντι στις ζωές που αφιέρωσαν για την επίτευξη αυτών των στόχων, για μια πατρίδα ελληνορθόδοξη, ελεύθερη και ανεξάρτητη.
Κι αυτό το αίμα, αυτές τις θυσίες, δεν έχουμε δικαίωμα να απεμπολήσουμε, ούτε μπορούμε να διαστρεβλώνουμε τα ιδανικά των αγωνιστών εκείνων, για να τα προσαρμόσουμε στα κελεύσματα μιας κοσμοπολίτικης αντίληψης για τον κόσμο, που θέλει να μετατρέψει όλους μας σε ένα παγκοσμιοποιημένο και χωρίς καμία πνευματικότητα ανθρώπινο πολτό.
«Ως Έλληνες ελεύθεροι», ως συνεχιστές μιας λαμπρής ελληνορθόδοξης παράδοσης οφείλουμε να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων, και να δώσουμε τον αγώνα μας με σεβασμό στα ζώπυρα της πίστης και του Γένους, ώστε να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές μια Ελλάδα πιστή και ανεξάρτητη, μια πατρίδα με πίστη στον Σωτήρα Χριστό και στην Εκκλησία και με γνώση της ιστορίας και των θυσιών του Γένους, κυρίως δε μια κοινωνία η οποία μέσα από την βίωση της παράδοσής της θα μπορεί να προσδιορίζει δυναμικά το παρόν, σχεδιάζοντας με αισιοδοξία το μέλλον.
Κι όλα αυτά δεν μπορούν να γίνουν χωρίς την πίστη των πατέρων μας, χωρίς την δημιουργική προσήλωση στην Ορθόδοξη Εκκλησία και στην παράδοσή της, χωρίς την ειρηνική πνευματική επανάσταση που θα αλλάξει τον έσω άνθρωπο και θα τον οδηγήσει στην βίωση της κατά Χριστόν αλλοιώσεως, για να αναμορφώσει στη συνέχεια και την κοινωνική και ιστορική πραγματικότητα.
Αυτό, αγαπητά μου παιδιά, είναι το βασικό και κύριο μήνυμα της 6ης Αυγούστου, και μόνο με αυτές τις σκέψεις ως οδηγό η ετήσια πανήγυρή μας μπορεί να έχει όχι μόνο συμβολικό και αναμνηστικό, αλλά εξόχως και πρωτευόντως πραγματικό πνευματικό και εθνικό περιεχόμενο.
Χρόνια Πολλά
Μέ πατρική ἀγλαπη
Ὁ Ἐπισκοπός σας
† Ο ΣΑΜΟΥ ΚΑΙ ΙΚΑΡΙΑΣ ΕΥΣΕΒΙΟΣ"
