Τις συνέπειες από τη λειτουργία του Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) προσφύγων και μεταναστών εντός της πόλεως Σάμου τονίζει ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Ανατολικής Σάμου, Γιώργος Στάντζος, με επιστολή του προς υπουργούς.
Ειδικότερα, απευθυνόμενος στον υπ. Εσωτερικών, Παναγιώτη Θεοδωρικάκο, τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοϊδη, τους αναπληρωτές υπουργούς Εσωτερικών Θεόδωρο Λιβάνιο και Προστασίας του Πολίτη Γιώργο Κουμουτσάκο και τον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργό, Άκη Σκέρτσο, αναφέρεται στην ανάγκη κατεπείγουσας ενίσχυσης των δομών του δήμου σε εξοπλισμό και ανθρώπινο δυναμικό, ενώ παράλληλα σημειώνεται ότι έχουν γίνει ενέργειες για κατεπείγουσα συνάντηση με αρμόδιο υπουργό, προκειμένου να παρουσιαστούν, για άλλη μια φορά, οι πάγιες θέσεις του δήμου, σε σχέση με τα προβλήματα λειτουργίας του Κ.Υ.Τ. στην πόλη της Σάμου και την αναγκαιότητα άμεσης διακοπής της λειτουργίας του, με τον ταυτόχρονο μαζικό απεγκλωβισμό των μεταναστών-προσφύγων από το νησί.
Η επιστολή αναφέρει αναλυτικά τα εξής:
"Κύριε Υπουργέ,
Όπως γνωρίζετε κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα οι προσφυγικές / μεταναστευτικές ροές που δέχεται το νησί της Σάμου τείνουν να λάβουν διαστάσεις που θυμίζουν την περίοδο 2015-2016. Περιττό να επισημάνω ότι παρά του ότι οι αφίξεις λαμβάνουν χώρα σε διάφορα σημεία του νησιού τις συνέπειες και το βάρος καλείται να αντιμετωπίσει αποκλειστικά ο Δήμος Ανατολικής Σάμου και ειδικότερα η πρωτεύουσα του Νομού, η πόλη της Σάμου, στην οποία έχει δημιουργηθεί μια παραγκούπολη πάνω από την πόλη.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία στην περιοχή του Κ.Υ.Τ., (μέσα και γύρω από αυτό), «φιλοξενούνται» πάνω από 5.000 άτομα διαφόρων εθνικοτήτων, δηλαδή 7 φορές περισσότερους από την δυναμικότητά του, η οποία ανέρχεται στα 750 -800 άτομα. Λαμβανομένου δε υπόψη του χρόνου που παραμένουν στο νησί το Κέντρο μόνο κατ’ ευφημισμό μπορεί να θεωρηθεί ως Υποδοχής και Ταυτοποίησης, αφού ουσιαστικά εδώ και χρόνια λειτουργεί ως χώρος εγκλωβισμού και διαμονής. Στον αριθμό αυτό δεν περιλαμβάνονται οι διαμένοντες σε ενοικιασμένες κατοικίες ή μικρές ξενοδοχειακές μονάδες στη μίσθωση των οποίων προβαίνουν, οι ανεξέλεγκτες, όσον αφορά στη δράση τους, Μ.Κ.Ο. που δραστηριοποιούνται στην ανατολική Σάμο.
Σε κάθε περίπτωση, το ΚΥΤ Σάμου αποτελεί σήμερα την πιο κορεσμένη, πανελλαδικά, δομή όπου, οι συνθήκες διαβίωσης είναι επιεικώς απαράδεκτες, ενόψει δε του επερχόμενου χειμώνα και της επιδείνωσης των καιρικών συνθηκών, η κατάσταση θα λάβει δραματικές διαστάσεις, ενώ δεν χρειάζεται να αναλυθούν οι συνέπειες λειτουργίας του ΚΥΤ στο τουριστικό προϊόν της πόλης, το οποίο τείνει να αποτελέσει ανάμνηση προηγούμενων εποχών.
Είμαι βέβαιος ότι αντιλαμβάνεστε πως η κατάσταση καθημερινά και με γεωμετρική πρόοδο λαμβάνει εκρηκτικές διαστάσεις, αφού τόσο οι ροές όσο και οι κίνηση αυτού του πληθυσμού του Κ.Υ.Τ., εντός του οικιστικού ιστού της πόλης, είναι ανεξέλεγκτες. Λόγω δε της συμπεριφοράς πολλών εκ των μεταναστών/προσφύγων η πρωτεύουσα του Νομού παρουσιάζει εικόνα τριτοκοσμικής χώρας.
Πέραν των ανωτέρω, αυξανόμενων περιστατικών παραβατικής συμπεριφοράς, βίαιων επεισοδίων μεταξύ των διαφορετικών φυλών και την υφιστάμενη επικινδυνότητα που η παρουσία τους εγκυμονεί για την δημόσια υγεία, και την υπέρμετρη επιβάρυνση των υποδομών υγείας, αντιμετωπίζουμε και σοβαρό πρόβλημα με την αποκομιδή και διαχείριση των παραγόμενων απορριμμάτων καθώς και την υδροδότηση – αποχέτευση της περιοχής.
Η ένταση των προβλημάτων στον περιβαλλοντικό τομέα έλαβε μια εντελώς διαφορετική διάσταση μετά την διάσπαση του ενιαίου Δήμου Σάμου, (άρθρο 154 του Ν.4600/2019), εξαιτίας της οποίας ο Δήμος Ανατολικής Σάμου αποδυναμώθηκε τόσο σε επίπεδο προσωπικού και στελεχών όσο και μηχανολογικού εξοπλισμού.
Ο όγκος των παραγόμενων απορριμμάτων, σε καθημερινή βάση, είναι ιδιαίτερα υψηλός, ανερχόμενος στα 39 μ3, (Στοιχεία Ιουνίου 2019), λαμβανομένης δε υπόψη της συνήθους σύνθεσης αυτών, (ιματισμός, υποδήματα κ.λ.π.), το μέσο βάρος ανά κυβικό μέτρο ανέρχεται στα 470 κιλά.
Δηλαδή, ημερησίως, τα παραγόμενα από την λειτουργία του προσωρινού Κ.Υ.Τ., απορρίμματα ανέρχονται σε 18,33 τόνους, σε 549,90 τόνους μηνιαίως και 6.598,80 τόνους ετησίως.
Θα πρέπει δε να ληφθεί υπόψη ότι η Ο.Ε.Δ.Α. του Δήμου Ανατολικής Σάμου, (μετά την κατάρρευση και την ακόλουθη κατάργηση του ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ Δυτικής Σάμου), αποτελεί τον μοναδικό αποδέκτη όλων των απορριμμάτων του νησιού, με προφανείς συνέπειες για τον χρόνο ζωής και λειτουργίας του.
Προκειμένου ο χρόνος ζωής του να επιμηκυνθεί, κατά το δυνατόν, ο Δήμος προσπαθεί να μειώσει τον όγκο των απορριπτόμενων υλικών μέσω της ανακύκλωσης.
Ωστόσο, τόσο για την υλοποίηση των προγραμμάτων ανακύκλωσης όσο και για την συλλογή της πολύ μεγάλης ποσότητας απορριμμάτων από τις παραλίες, (σωσίβια, λέμβοι, ιματισμός κτλ), απαιτείται προσωπικό οχήματα και κατάλληλος μηχανολογικός εξοπλισμός.
Σύμφωνα με αναλυτικά στοιχεία και τα ζυγολόγια στην Ο.Ε.Δ.Α. Σάμου, καταγράφεται αύξηση του όγκου των απορριμμάτων που οδηγούνται για ταφή , της τάξης του 100% συγκριτικά με τις αντίστοιχες ποσότητες του 2014 πριν δηλαδή την έναρξη της προσφυγικής κρίσης.
Τα απορριμματοφόρα αλλά και όλος ο μηχανολογικός και μηχανοκίνητος εξοπλισμός που ο Δήμος Ανατολικής Σάμου διαθέτει, λόγω παλαιότητας, απαιτούν τεράστιο κόστος συντήρησης.
Η αδήριτη ανάγκη για συνεχή δρομολόγια και ο διπλασιασμός του όγκου των στερεών αποβλήτων έχουν σαν αποτέλεσμα την επιβάρυνση των απορριμματοφόρων, την εκτεταμένη φθορά του συνόλου των κάδων και όλου του εξοπλισμού διαχείρισης των απορριμμάτων με συνέπεια ο Δήμος να μην μπορεί να ανταπεξέλθει επαρκώς στις υποχρεώσεις του απέναντι στους δημότες του, ενώ καιροφυλακτεί και ο κίνδυνος επιβολής διοικητικών προστίμων όπως έγινε πρόσφατα στον Δήμο Δυτικής Λέσβου.
Το λειτουργικό κόστος της υπηρεσίας καθαριότητας έχει αυξηθεί δραματικά και, σήμερα ο Δήμος Ανατολικής Σάμου, με μια περικοπή της τάξης του 38% επιχορηγήσεών του των καλείται να το καλύψει με ίδια μέσα και πόρους, μέσα σε ένα οικονομικά δυσμενές περιβάλλον, επιφορτιζόμενος το μέγιστο εθνικό και συγχρόνως Ευρωπαϊκό ζήτημα των τελευταίων χρόνων, επιβαρύνοντας τους δημότες του.
Ο ενιαίος Δήμος Σάμου, από το 2016, έχει απευθύνει συνολικά 22 έγγραφα αιτήματα για την ενίσχυσή του τόσο σε μηχανολογικό εξοπλισμό όσο και σε οικονομικούς πόρους προκειμένου να ανταπεξέλθει σε αυτή την έκτακτη και άκρως επικίνδυνη, από κοινωνικής και δημόσιας υγείας πλευράς κατάσταση, χωρίς να έχει υπάρξει ούτε μία έγγραφη, έστω και αρνητική απάντηση, ούτε από πλευράς εμπλεκομένων υπουργείων ή άλλων θεσμικών φορέων.
Ενδεικτικά και μόνο αναφέρουμε, ότι ακόμη και ένα αίτημα για την παραχώρηση ενός ερπυστριοφόρου προωθητή γαιών με εξοπλισμό για λειτουργία σε ΧΥΤΑ, και ενός συμπιεστή απορριμμάτων, προκειμένου να επιτευχθεί η αποδοτικότερη λειτουργία της Ο.Ε.Δ.Α. Σάμου, το κόστος προμήθειας των οποίων ανέρχεται στο ύψος των 720.000,00 €, προμήθεια η σκοπιμότητα της οποίας είχε εγκριθεί και από τον τότε εκπρόσωπο της Ε.Ε., κ. Tim Randall, ο οποίος είχε προβεί και στη σύνταξη σχετικού υπομνήματος προς την προϊσταμένη του αρχή, δεν έτυχε καμίας απάντησης.
Προκειμένου να μπορέσει ο Δήμος Ανατολικής Σάμου να μπορέσει να ανταπεξέλθει στην διαμορφωθείσα κατάσταση σχετικά με την αποκομιδή και διαχείριση των αποβλήτων, να βελτιώσει την εικόνα που παρουσιάζει σήμερα η πρωτεύουσα, αλλά και η ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Σάμου που δέχεται τις ροές, είναι απαραίτητη η διάθεση, πέραν των δύο ήδη μνημονευθέντων μηχανημάτων, (ενός ερπυστριοφόρου προωθητή γαιών με εξοπλισμό για λειτουργία σε ΧΥΤΑ, και ενός συμπιεστή απορριμμάτων):
Δύο απορριμματοφόρων 16 μ3 τύπου πρέσας
Ενός πορριμματοφόρου 10 μ3 τύπου βαρέλας
Διακοσίων κάδων 1100 μ3
Ενός οχήματος - πλυντηρίου κάδων
Ενός αποριμματοκιβωτίου με συμπιεστή ( press container) 30μ3
Ενός τεμαχιστή, για τον τεμαχισμό των ογκωδών αποβλήτων που απορρίπτονται στην ΟΕΔΑ
Επιχορήγηση ύψους 50.000 ευρώ για την κάλυψη δαπάνης επισκευής φορτωτή.
Επίσης, λόγω της υποχρέωσης του Δήμου Ανατολικής Σάμου να μεριμνά για την επαρκή διάθεση πόσιμου ύδατος για την κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού των μεταναστών / προσφύγων, έχουν αρχίσει να παρατηρούνται φαινόμενα υφαλμύρωσης λόγω υπεράντλησης του υδροφόρου ορίζοντα, ενώ η αδιάκοπη λειτουργία των αντλιών προκαλεί φθορές με αποτέλεσμα την διακοπή υδροδότησης όχι μόνο του Κ.Υ.Τ., αλλά και της πόλης.
Στα πλαίσια αυτά θεωρούμε ότι είναι απαραίτητη η χορήγηση:
Ενός ρυμουλκούμενου ηλεκτροπαραγωγού ζεύγος 100 ΚW, προκειμένου να είναι δυνατή η άντληση σε περίπτωση διακοπής του ηλεκτρικού ρεύματος σε περιοχές που βρίσκονται οι γεωτρήσεις
Δύο αντλιών για την ενίσχυση της διαθέσιμης ποσότητας πόσιμου νερού.
Τέλος, μετά την διάσπαση του ενιαίου Δήμου Σάμου, είναι απολύτως επιβεβλημένη η ενίσχυση του προσωπικού του Δήμου Ανατολικής Σάμου σε προσωπικό καθαριότητας και εμπλεκόμενες με την διαχείριση των συνεπειών του μεταναστευτικού/προσφυγικού ζητήματος, (εργάτες καθαριότητας, βοηθούς υδραυλικούς, εργάτες ύδρευσης αποχέτευσης, οδηγών, χειριστών μηχανημάτων, φυλακτικό προσωπικό σχολείων και κοινόχρηστων χώρων, κ.λ.π.), είτε με παράταση των συμβάσεων του προσωπικού που εργάζεται στον Δήμο μας μέσω των προγραμμάτων Κοινωφελούς εργασίας, Συμβάσεις που λήγουν στα μέσα Νοεμβρίου), είτε, ακόμη καλύτερα, μέσω νέας προκήρυξης που θα υποστηρίξει την λειτουργία του Δήμου Ανατολικής Σάμου για οκτώ επιπλέον μήνες.
Κύριε Υπουργέ,
Είμαι βέβαιος ότι γνωρίζετε και από δικές σας πηγές το μέγεθος του προβλήματος και την κρισιμότητα της κατάστασης.
Θεωρώ, επίσης, δεδομένη την δέσμευσή σας να διασφαλίσετε ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης του πληθυσμού του Κ.Υ.Τ. αλλά και να προστατεύσετε την υγεία, το αίσθημα ασφάλειας και την ποιότητα ζωής και την ευημερία των μονίμων κατοίκων ενός ακριτικού νησιού, που εν μέσω κλίματος εντάσεως με την γείτονα, καλείται να διαχειριστεί την ύπαρξη σημαντικού αριθμού πολιτών τρίτων χωρών, διαφορετικής πολιτιστικής προέλευσης, θρησκευτικών πεποιθήσεων, ή ακόμη και σκοπιμότητας έλευσης.
Από τον προγραμματικό λόγο της παρούσας Κυβέρνησης, αλλά και από τα πρώτα δείγματα γραφής της, έχω την πεποίθηση ότι η αντιμετώπιση του Δήμου Ανατολικής Σάμου, δεν θα έχει καμία σχέση με την εμπειρία του διαστήματος από το 2015 έως την ανάδειξη της νέας Κυβέρνησης.
Στο πλαίσιο αυτό είμαι στην διάθεσή σας για μια κατ’ ιδίαν συνάντηση η οποία θα συνέβαλε στην λεπτομερέστερη ενημέρωσή σας και επί τη βάση αυτής, στην λήψη αποφάσεων τις οποίες η τοπική κοινωνία έχει απόλυτη ανάγκη" καταλήγει στην επιστολή του προς τους υπουργούς ο δήμαρχος Ανατολικής Σάμου, Γιώργος Στάντζος.