.png "English"){kind=small}
Το σκεπτικό του για την υποστήριξη των νησιών, καθώς και ειδικά μέτρα που προτείνει για το μείζον ζήτημα της ακτοπλοϊκής σύνδεσης, γνωστοποίησε ο νεοεκλεγείς Δήμαρχος Σάμου, Μιχάλης Αγγελόπουλος.
Ειδικότερα, ο κ. Αγγελόπουλος απέστειλε σχετικό Υπόμνημα για τη Νησιωτικότητα στον αρμόδιο Υφυπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Κούρκουλα.
Σε αυτό αναφέρει, συγκεκριμένα, τα εξής :
"Είναι γεγονός ότι τα νησιά -όντας σε γενικές γραμμές μικρές γεωγραφικές/χωρικές ενότητες- αποτελούν τον "πιο αδύναμο κρίκο" στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς πολλά από αυτά βρίσκονται στην περιφέρεια της, μακριά από τον κορμό της ενιαίας εσωτερικής αγοράς και τα αστικά κέντρα.
Τα νησιά λόγω της γεωγραφικής τους θέσης είναι αποκομμένα από τον ηπειρωτικό χώρο στον οποίο ανήκουν και στερούνται των πλεονεκτημάτων που η σύνδεση με αυτόν και με την ενιαία εσωτερική αγορά συνεπάγεται. Η γεωγραφική τους απομόνωση επιβαρύνει υπέρμετρα τις εισαγωγές και τις εξαγωγές και πολλές φορές δεν επιτρέπει καν την ανάπτυξη ενός καθεστώτος ελεύθερου ανταγωνισμού. Εξάλλου, παρά τη σχετική αναφορά στο κεφάλαιο των διευρωπαϊκών δικτύων, τα νησιά δεν μπόρεσαν καθόλου να επωφεληθούν από τα δίκτυα αυτά από πλευράς μεταφορών, ενέργειας ή τηλεπικοινωνιών. Σε αντίθεση λχ. με τα νησιά της Δανίας που συνδέθηκαν με την ηπειρωτική Ευρώπη με γέφυρες και αποτελούν έτσι μέρος της ενιαίας εσωτερικής αγοράς, η Κύπρος λχ. αλλά και η Μάλτα, η Κορσική ή η Κρήτη καθώς και όλα σχεδόν τα ελληνικά νησιά δεν μπορούν να συνδεθούν με το κορμό της ΕΕ, λόγω της μεγάλης απόστασης που τους χωρίζει.
Τα νησιωτικά συμπλέγματα και ιδίως τα μικρά νησιά που τα απαρτίζουν παρουσιάζουν ιδιόμορφα πολιτισμικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά, τρόπους ζωής, ιδιαίτερη βιωματική ταυτότητα και κοινωνικές και οικονομικές δομές που πρέπει να προστατευθούν αλλά και να ληφθούν υπόψη σε κάθε πολιτική και μέτρο της ΕΕ.
Επιπλέον πολλά νησιά της ΕΕ είναι κοντά σε ζώνες συγκρούσεων και είναι εκτεθειμένα σε παράνομη μετανάστευση ή άλλα είδη παράνομου εμπορίου, trafficking. Είναι επίσης ευάλωτα σε περιστατικά ακούσιας ή εκούσιας θαλάσσιας ρύπανσης και ιδιαίτερα εκτεθειμένα στις κλιματικές αλλαγές. Όλα αυτά είναι στοιχεία που καθορίζουν την ιδιαίτερη ταυτότητα των νησιών.
Υπό το πρίσμα αυτό η θεσμοθέτηση του "μεταφορικού ισοδύναμου" με δυνατότητα χρησιμοποίησης πόρων της ΕΕ, και η έκδοση ειδικής ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ειδικό καθεστώς κρατικών ενισχύσεων, μπορούν να αντισταθμίσουν το μειονέκτημα (handicap) της απομόνωσης.
Επιπλέον, η εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ στα νησιά έχει συνήθως μεγαλύτερο κόστος και είναι καταρχήν πιο δύσκολη λόγω του μικρού πληθυσμού τους, της έλλειψης οικονομιών κλίμακας, και γενικότερα λόγω των δομικών και διαθρωτικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν. Θα πρέπει λοιπόν να προβλέπονται κατά περίπτωση ειδικές ρήτρες παρέκκλισης για τα νησιά.
Αναγκαία είναι επίσης στο πλαίσιο αυτό και η ανάδειξη του θέματος της "ενεργειακής απομόνωσης" ("energy isolation from the European networks") και η αντιμετώπισή του. Πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενεργειακή εξάρτηση θεωρεί, εκ προοιμίου, ότι η Κύπρος και η Μάλτα είναι τα δύο πιο ευπαθή Κράτη-Μέλη λόγω νησιωτικότητας και ενεργειακής απομόνωσης. Είναι προφανές ότι η κατάστασή τους είναι αντίστοιχη με αυτήν των ελληνικών νησιών.
Καλείται λοιπόν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκπονήσει ολοκληρωμένη στρατηγική αειφόρου ανάπτυξης των νησιών, συμπεριλαμβανομένων των κρατών νησιών, που αφενός θα καταγράφει και αναλύει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και αφετέρου θα προτείνει συγκεκριμένες λύσεις για την επίλυσή τους.
Η στρατηγική αυτή θα συνδεθεί με τη Στρατηγική 2020 της ΕΕ, που πρόκειται να αναθεωρηθεί, και θα αποτελέσει εξειδίκευσή της για το νησιωτικό χώρο.
Στη Συνθήκη για τη λειτουργία της ΕΕ (ΣΛΕΕ) σχετικές αναφορές γίνονται στο κεφάλαιο της Πολιτικής Συνοχής (άρθρ. 174) και στο κεφάλαιο για τα Διευρωπαϊκά δίκτυα (άρθρ. 170 παρ. 2) καθώς και στη Δήλωση 33. Αναφορά - στα ιταλικά όμως νησιά - γίνεται και στη Δήλωση 49 για την Ιταλία. Εξάλλου, το άρθρο 349 ΣΛΕΕ διευκρινίζει την έννοια της νησιωτικότητας και βέβαια της γεωγραφικής απομόνωσης για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές (Outermost Regions) και παραθέτει ενδεικτικά μέτρα αντιμετώπισης του προβλήματος τα οποία θα μπορούσαν κατ´ αναλογία να εφαρμοστούν και για τον Ευρωπαϊκό νησιωτικό χώρο και την Κύπρο.
Η ένταξη για πρώτη φορά στη ΣΛΕΕ της αρχής της εδαφικής συνοχής (άρθρ. 4 παρ. 2, άρθρ. 174) ισχυροποιεί το επιχείρημα ενασχόλησης με το θέμα, ιδίως αν λάβει κανείς υπόψη του και τη γενικότερη γεωγραφική απομόνωση της Ελλάδας και της Κύπρου αλλά και την οικονομική κρίση.
Σε αντίθεση με τα υπερπόντια γαλλικά διαμερίσματα (βλ. άρθρο 349 ΣΛΕΕ) τα οποία τα τελευταία πέντε χρόνια αποτέλεσαν αντικείμενο ειδικών ανακοινώσεων της Επιτροπής, σχετική ανακοίνωση δεν υπήρξε για το νησιωτικό χώρο της ΕΕ, ο οποίος περιλαμβάνει δυο νέα κράτη μέλη νησιά, Κύπρο και Μάλτα, αλλά και αρκετά μεγάλα και μικρά νησιά.
Ακόμα και η "Διακήρυξη της Αθήνας", στις 07 Μαΐου 2014, κατά την διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε., θέτει ως μία από τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Θαλάσσιων Μεταφορών την "νησιωτικότητα" στην μορφοποίηση των πολιτικών της Ε.Ε.. Στόχος είναι να εμποδιστεί ο γεωγραφικός και κοινωνικός αποκλεισμός και η απομόνωση, ούτως ώστε να προσφερθούν στα μικρότερα και πιο απομακρυσμένα νησιά ισότιμες ευκαιρίες ανάπτυξης. Ταυτόχρονα δίνεται έμφαση στο ότι οι θαλάσσιες μεταφορές είναι ιδιαίτερα κρίσιμες για την διασύνδεση περιφερειακών και νησιωτικών γεωγραφικών περιοχών με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Η Διακήρυξη αξιώνει από την Κομισιόν και τα Κράτη-Μέλη την ενίσχυση των προσπαθειών που αφορούν στην προώθηση των Θαλάσσιων Μεταφορών Μικρών Αποστάσεων διασφαλίζοντας την απαραίτητη προσβασιμότητα και την ροή του εμπορίου μεταξύ της κυρίως χώρας και των νησιών. Αιτείται επαρκή οικονομική υποστήριξη, προκειμένου να προαχθεί η παροχή και ζήτηση για υπηρεσίες Θαλάσσιων Μεταφορών Μικρών Αποστάσεων, επιτρέποντας την δυνατότητα καλύτερης περιβαλλοντικής συμπεριφοράς της ναυσιπλοΐας, την καινοτομία και την αναπόσπαστη ανάπτυξη των Αρτηριών Μηχανοκίνητης Πλεύσης της Θάλασσας.
Υπογραμμίζει δε την σημασία της οικονομικής υποστήριξης, για την προσαρμογή των πλοίων σε νέες προδιαγραφές ως προς το περιβάλλον και την ασφάλεια. Ενθαρρύνει την ανάπτυξη περισσότερο συντηρήσιμων και αποτελεσματικών λιμενικών συστημάτων για την περαιτέρω βελτίωση της περιβαλλοντικής συμπεριφοράς των λιμένων και την διευκόλυνση της ολοένα αυξανόμενης θαλάσσιας μεταφοράς αγαθών και επιβατών με μια προοπτική ανταπόκρισης στις απαιτήσεις των επιχειρήσεων και των καταναλωτών της Ε.Ε. για βέλτιστη σχέση κόστους-απόδοσης και έγκαιρη μετακίνηση από πόρτα σε πόρτα.
Επιπλέον ζητά βελτιωμένη συνδεσιμότητα, ειδικά μέσω θαλάσσιων οδών, και καλύτερη πρόσβαση σε λιμένες ως ένα αναπόσπαστο μέρος της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής της Ευρώπης, εκμεταλλευομένων πλήρως των ευκαιριών χρηματοδότησης που παρέχονται στο πλαίσιο της νέας προγραμματικής περιόδου. . Τέλος, συμφωνεί να προάγει καλύτερες συνδέσεις των νησιών με τους μακρινών αποστάσεων διευρωπαϊκούς επιβάτες και τις ναυλωμένες μεταφορές μέσω ποιοτικών υπηρεσιών ferry και κατάλληλων τερματικών λιμένων, όπως επίσης κατάλληλες ενδοχώριες συνδέσεις των λιμένων, ούτως ώστε να γεφυρωθούν τα υπάρχοντα κενά και να προσφερθούν ισότιμες ευκαιρίες ανάπτυξης σε μικρά και απομακρυσμένα νησιά, καθώς και σε νησιωτικά Κράτη-Μέλη και να προωθηθεί ο παράκτιος τουρισμός.
Η ανάγκη υποστήριξης ολοκληρωμένων στρατηγικών και σχεδίων δράσης για τα νησιά γίνεται πλέον όλο και πιο εμφανής. Δεδομένης της μεγάλης ευπάθειας των νησιών στις κλιματικές αλλαγές, ο προσδιορισμός της ευπάθειας αυτής και η λήψη αποτελεσματικών μέτρων προσαρμογής θα πρέπει να είναι μέρος αυτών των στρατηγικών.
Επιπλέον είναι απαραίτητη η ενθάρρυνση καινοτόμων λύσεων σε βασικά ζητήματα της νησιωτικότητας με την κατάλληλη πολιτική για τη συνοχή και με συγχρηματοδότηση [π.χ. συνδυασμός με τις κρατικές ενισχύσεις που έχουν εγκριθεί από την Επιτροπή σχετικά με τη διαχείριση των πόρων (νερό, απόβλητα).
Επίσης μία σημαντική πτυχή είναι και η τόνωση των επιχειρηματικών ευκαιριών, δημιουργώντας ένα δίκτυο γνώσης των νησιών π.χ. μέσω των παρατηρητηρίων, όπως και η ανάπτυξη νησιωτικών πανεπιστημίων και άλλων κέντρων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπως κέντρα αριστείας με πρωταρχικό στόχο τη διατήρηση των σχολείων σε μικρά νησιά για να αποφευχθεί η διαρροή των νέων.
Τέλος η ανάπτυξη των διευρωπαϊκών δικτύων για τα νησιά, τόσο Ενέργειας όσο και Μεταφορών, προϋποθέτει την έγκριση από την Επιτροπή κρατικών ενισχύσεων και επιδοτήσεων. Θα πρέπει δηλαδή να μελετηθεί η δυνατότητα να επιδοτηθεί το κόστος μεταφοράς είτε μέσω κρατικής ενίσχυσης είτε σε συνδυασμό με κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εν κατακλείδι τα κύρια σημεία που είναι καλό να συμπεριλαμβάνονται στο περίγραμμα της Στρατηγικής που θα κληθεί να εκπονήσει η Επιτροπή είναι:
1) επέκταση ή προσαρμογή των διευρωπαϊκών δικτύων στα νησιά, συμπεριλαμβανόμενου του "μεταφορικού ισοδύναμου"
2) ειδικό καθεστώς στους κανονισμούς των Διαρθρωτικών και των Επενδυτικών Ταμείων (ESI Funds) της ΕΕ, για τις νησιωτικές περιοχές ή/και τα νησιά, που θα τροποποιεί ή εξειδικεύει τους κανονισμούς που πρόσφατα εγκρίθηκαν
3) ειδικό καθεστώς κρατικών ενισχύσεων
4) ειδικό φορολογικό καθεστώς και μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ
5) ρήτρα νησιωτικότητας στα νέα νομοθετήματα της ΕΕ και ειδική αναφορά στα νησιά στις εκθέσεις αξιολόγησης επιπτώσεων (impact assessment reports) που συνοδεύουν κάθε νέα νομοθετική πρωτοβουλία της ΕΕ
6) εξέταση κάθε άλλης δυνατότητας με βάση τις υπάρχουσες ειδικές νομικές βάσεις ή πρόταση ανάληψης νέας δράσης με βάση γενικές εξουσιοδοτικές διατάξεις
7) στήριξη κατά προτεραιότητα των έργων κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (PCIs) που συνδέονται κυρίως με την Κύπρο και την Κρήτη, καθώς και άλλων που μπορούν στο μέλλον να καλύψουν και τα υπόλοιπα ελληνικά νησιά".
Τα νησιά λόγω της γεωγραφικής τους θέσης είναι αποκομμένα από τον ηπειρωτικό χώρο στον οποίο ανήκουν και στερούνται των πλεονεκτημάτων που η σύνδεση με αυτόν και με την ενιαία εσωτερική αγορά συνεπάγεται. Η γεωγραφική τους απομόνωση επιβαρύνει υπέρμετρα τις εισαγωγές και τις εξαγωγές και πολλές φορές δεν επιτρέπει καν την ανάπτυξη ενός καθεστώτος ελεύθερου ανταγωνισμού. Εξάλλου, παρά τη σχετική αναφορά στο κεφάλαιο των διευρωπαϊκών δικτύων, τα νησιά δεν μπόρεσαν καθόλου να επωφεληθούν από τα δίκτυα αυτά από πλευράς μεταφορών, ενέργειας ή τηλεπικοινωνιών. Σε αντίθεση λχ. με τα νησιά της Δανίας που συνδέθηκαν με την ηπειρωτική Ευρώπη με γέφυρες και αποτελούν έτσι μέρος της ενιαίας εσωτερικής αγοράς, η Κύπρος λχ. αλλά και η Μάλτα, η Κορσική ή η Κρήτη καθώς και όλα σχεδόν τα ελληνικά νησιά δεν μπορούν να συνδεθούν με το κορμό της ΕΕ, λόγω της μεγάλης απόστασης που τους χωρίζει.
Τα νησιωτικά συμπλέγματα και ιδίως τα μικρά νησιά που τα απαρτίζουν παρουσιάζουν ιδιόμορφα πολιτισμικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά, τρόπους ζωής, ιδιαίτερη βιωματική ταυτότητα και κοινωνικές και οικονομικές δομές που πρέπει να προστατευθούν αλλά και να ληφθούν υπόψη σε κάθε πολιτική και μέτρο της ΕΕ.
Επιπλέον πολλά νησιά της ΕΕ είναι κοντά σε ζώνες συγκρούσεων και είναι εκτεθειμένα σε παράνομη μετανάστευση ή άλλα είδη παράνομου εμπορίου, trafficking. Είναι επίσης ευάλωτα σε περιστατικά ακούσιας ή εκούσιας θαλάσσιας ρύπανσης και ιδιαίτερα εκτεθειμένα στις κλιματικές αλλαγές. Όλα αυτά είναι στοιχεία που καθορίζουν την ιδιαίτερη ταυτότητα των νησιών.
Υπό το πρίσμα αυτό η θεσμοθέτηση του "μεταφορικού ισοδύναμου" με δυνατότητα χρησιμοποίησης πόρων της ΕΕ, και η έκδοση ειδικής ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ειδικό καθεστώς κρατικών ενισχύσεων, μπορούν να αντισταθμίσουν το μειονέκτημα (handicap) της απομόνωσης.
Επιπλέον, η εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ στα νησιά έχει συνήθως μεγαλύτερο κόστος και είναι καταρχήν πιο δύσκολη λόγω του μικρού πληθυσμού τους, της έλλειψης οικονομιών κλίμακας, και γενικότερα λόγω των δομικών και διαθρωτικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν. Θα πρέπει λοιπόν να προβλέπονται κατά περίπτωση ειδικές ρήτρες παρέκκλισης για τα νησιά.
Αναγκαία είναι επίσης στο πλαίσιο αυτό και η ανάδειξη του θέματος της "ενεργειακής απομόνωσης" ("energy isolation from the European networks") και η αντιμετώπισή του. Πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενεργειακή εξάρτηση θεωρεί, εκ προοιμίου, ότι η Κύπρος και η Μάλτα είναι τα δύο πιο ευπαθή Κράτη-Μέλη λόγω νησιωτικότητας και ενεργειακής απομόνωσης. Είναι προφανές ότι η κατάστασή τους είναι αντίστοιχη με αυτήν των ελληνικών νησιών.
Καλείται λοιπόν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκπονήσει ολοκληρωμένη στρατηγική αειφόρου ανάπτυξης των νησιών, συμπεριλαμβανομένων των κρατών νησιών, που αφενός θα καταγράφει και αναλύει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και αφετέρου θα προτείνει συγκεκριμένες λύσεις για την επίλυσή τους.
Η στρατηγική αυτή θα συνδεθεί με τη Στρατηγική 2020 της ΕΕ, που πρόκειται να αναθεωρηθεί, και θα αποτελέσει εξειδίκευσή της για το νησιωτικό χώρο.
Στη Συνθήκη για τη λειτουργία της ΕΕ (ΣΛΕΕ) σχετικές αναφορές γίνονται στο κεφάλαιο της Πολιτικής Συνοχής (άρθρ. 174) και στο κεφάλαιο για τα Διευρωπαϊκά δίκτυα (άρθρ. 170 παρ. 2) καθώς και στη Δήλωση 33. Αναφορά - στα ιταλικά όμως νησιά - γίνεται και στη Δήλωση 49 για την Ιταλία. Εξάλλου, το άρθρο 349 ΣΛΕΕ διευκρινίζει την έννοια της νησιωτικότητας και βέβαια της γεωγραφικής απομόνωσης για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές (Outermost Regions) και παραθέτει ενδεικτικά μέτρα αντιμετώπισης του προβλήματος τα οποία θα μπορούσαν κατ´ αναλογία να εφαρμοστούν και για τον Ευρωπαϊκό νησιωτικό χώρο και την Κύπρο.
Η ένταξη για πρώτη φορά στη ΣΛΕΕ της αρχής της εδαφικής συνοχής (άρθρ. 4 παρ. 2, άρθρ. 174) ισχυροποιεί το επιχείρημα ενασχόλησης με το θέμα, ιδίως αν λάβει κανείς υπόψη του και τη γενικότερη γεωγραφική απομόνωση της Ελλάδας και της Κύπρου αλλά και την οικονομική κρίση.
Σε αντίθεση με τα υπερπόντια γαλλικά διαμερίσματα (βλ. άρθρο 349 ΣΛΕΕ) τα οποία τα τελευταία πέντε χρόνια αποτέλεσαν αντικείμενο ειδικών ανακοινώσεων της Επιτροπής, σχετική ανακοίνωση δεν υπήρξε για το νησιωτικό χώρο της ΕΕ, ο οποίος περιλαμβάνει δυο νέα κράτη μέλη νησιά, Κύπρο και Μάλτα, αλλά και αρκετά μεγάλα και μικρά νησιά.
Ακόμα και η "Διακήρυξη της Αθήνας", στις 07 Μαΐου 2014, κατά την διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε., θέτει ως μία από τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Θαλάσσιων Μεταφορών την "νησιωτικότητα" στην μορφοποίηση των πολιτικών της Ε.Ε.. Στόχος είναι να εμποδιστεί ο γεωγραφικός και κοινωνικός αποκλεισμός και η απομόνωση, ούτως ώστε να προσφερθούν στα μικρότερα και πιο απομακρυσμένα νησιά ισότιμες ευκαιρίες ανάπτυξης. Ταυτόχρονα δίνεται έμφαση στο ότι οι θαλάσσιες μεταφορές είναι ιδιαίτερα κρίσιμες για την διασύνδεση περιφερειακών και νησιωτικών γεωγραφικών περιοχών με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Η Διακήρυξη αξιώνει από την Κομισιόν και τα Κράτη-Μέλη την ενίσχυση των προσπαθειών που αφορούν στην προώθηση των Θαλάσσιων Μεταφορών Μικρών Αποστάσεων διασφαλίζοντας την απαραίτητη προσβασιμότητα και την ροή του εμπορίου μεταξύ της κυρίως χώρας και των νησιών. Αιτείται επαρκή οικονομική υποστήριξη, προκειμένου να προαχθεί η παροχή και ζήτηση για υπηρεσίες Θαλάσσιων Μεταφορών Μικρών Αποστάσεων, επιτρέποντας την δυνατότητα καλύτερης περιβαλλοντικής συμπεριφοράς της ναυσιπλοΐας, την καινοτομία και την αναπόσπαστη ανάπτυξη των Αρτηριών Μηχανοκίνητης Πλεύσης της Θάλασσας.
Υπογραμμίζει δε την σημασία της οικονομικής υποστήριξης, για την προσαρμογή των πλοίων σε νέες προδιαγραφές ως προς το περιβάλλον και την ασφάλεια. Ενθαρρύνει την ανάπτυξη περισσότερο συντηρήσιμων και αποτελεσματικών λιμενικών συστημάτων για την περαιτέρω βελτίωση της περιβαλλοντικής συμπεριφοράς των λιμένων και την διευκόλυνση της ολοένα αυξανόμενης θαλάσσιας μεταφοράς αγαθών και επιβατών με μια προοπτική ανταπόκρισης στις απαιτήσεις των επιχειρήσεων και των καταναλωτών της Ε.Ε. για βέλτιστη σχέση κόστους-απόδοσης και έγκαιρη μετακίνηση από πόρτα σε πόρτα.
Επιπλέον ζητά βελτιωμένη συνδεσιμότητα, ειδικά μέσω θαλάσσιων οδών, και καλύτερη πρόσβαση σε λιμένες ως ένα αναπόσπαστο μέρος της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής της Ευρώπης, εκμεταλλευομένων πλήρως των ευκαιριών χρηματοδότησης που παρέχονται στο πλαίσιο της νέας προγραμματικής περιόδου. . Τέλος, συμφωνεί να προάγει καλύτερες συνδέσεις των νησιών με τους μακρινών αποστάσεων διευρωπαϊκούς επιβάτες και τις ναυλωμένες μεταφορές μέσω ποιοτικών υπηρεσιών ferry και κατάλληλων τερματικών λιμένων, όπως επίσης κατάλληλες ενδοχώριες συνδέσεις των λιμένων, ούτως ώστε να γεφυρωθούν τα υπάρχοντα κενά και να προσφερθούν ισότιμες ευκαιρίες ανάπτυξης σε μικρά και απομακρυσμένα νησιά, καθώς και σε νησιωτικά Κράτη-Μέλη και να προωθηθεί ο παράκτιος τουρισμός.
Η ανάγκη υποστήριξης ολοκληρωμένων στρατηγικών και σχεδίων δράσης για τα νησιά γίνεται πλέον όλο και πιο εμφανής. Δεδομένης της μεγάλης ευπάθειας των νησιών στις κλιματικές αλλαγές, ο προσδιορισμός της ευπάθειας αυτής και η λήψη αποτελεσματικών μέτρων προσαρμογής θα πρέπει να είναι μέρος αυτών των στρατηγικών.
Επιπλέον είναι απαραίτητη η ενθάρρυνση καινοτόμων λύσεων σε βασικά ζητήματα της νησιωτικότητας με την κατάλληλη πολιτική για τη συνοχή και με συγχρηματοδότηση [π.χ. συνδυασμός με τις κρατικές ενισχύσεις που έχουν εγκριθεί από την Επιτροπή σχετικά με τη διαχείριση των πόρων (νερό, απόβλητα).
Επίσης μία σημαντική πτυχή είναι και η τόνωση των επιχειρηματικών ευκαιριών, δημιουργώντας ένα δίκτυο γνώσης των νησιών π.χ. μέσω των παρατηρητηρίων, όπως και η ανάπτυξη νησιωτικών πανεπιστημίων και άλλων κέντρων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπως κέντρα αριστείας με πρωταρχικό στόχο τη διατήρηση των σχολείων σε μικρά νησιά για να αποφευχθεί η διαρροή των νέων.
Τέλος η ανάπτυξη των διευρωπαϊκών δικτύων για τα νησιά, τόσο Ενέργειας όσο και Μεταφορών, προϋποθέτει την έγκριση από την Επιτροπή κρατικών ενισχύσεων και επιδοτήσεων. Θα πρέπει δηλαδή να μελετηθεί η δυνατότητα να επιδοτηθεί το κόστος μεταφοράς είτε μέσω κρατικής ενίσχυσης είτε σε συνδυασμό με κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εν κατακλείδι τα κύρια σημεία που είναι καλό να συμπεριλαμβάνονται στο περίγραμμα της Στρατηγικής που θα κληθεί να εκπονήσει η Επιτροπή είναι:
1) επέκταση ή προσαρμογή των διευρωπαϊκών δικτύων στα νησιά, συμπεριλαμβανόμενου του "μεταφορικού ισοδύναμου"
2) ειδικό καθεστώς στους κανονισμούς των Διαρθρωτικών και των Επενδυτικών Ταμείων (ESI Funds) της ΕΕ, για τις νησιωτικές περιοχές ή/και τα νησιά, που θα τροποποιεί ή εξειδικεύει τους κανονισμούς που πρόσφατα εγκρίθηκαν
3) ειδικό καθεστώς κρατικών ενισχύσεων
4) ειδικό φορολογικό καθεστώς και μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ
5) ρήτρα νησιωτικότητας στα νέα νομοθετήματα της ΕΕ και ειδική αναφορά στα νησιά στις εκθέσεις αξιολόγησης επιπτώσεων (impact assessment reports) που συνοδεύουν κάθε νέα νομοθετική πρωτοβουλία της ΕΕ
6) εξέταση κάθε άλλης δυνατότητας με βάση τις υπάρχουσες ειδικές νομικές βάσεις ή πρόταση ανάληψης νέας δράσης με βάση γενικές εξουσιοδοτικές διατάξεις
7) στήριξη κατά προτεραιότητα των έργων κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (PCIs) που συνδέονται κυρίως με την Κύπρο και την Κρήτη, καθώς και άλλων που μπορούν στο μέλλον να καλύψουν και τα υπόλοιπα ελληνικά νησιά".
