Η ανάπτυξη του αγροδιατροφικού τομέα στη Σάμο και την υπόλοιπη Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου μέσα από την ερευνητική συνεργασία με το ΕΚΠΑ ήταν το θέμα της εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη στη μεγάλη αίθουσα επίσημων τελετών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το ΕΚΠΑ, εφαρμόζοντας στην πράξη την κοινωνική προσανατολισμό της έρευνας του με αναπτυξιακό πρόσημο, έχει συνάψει μια σειρά από προγραμματικές συμβάσεις με την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου (ΠΒΑ) για την ανάπτυξη του Αγροδιατροφικού Τομέα της.
Πιο συγκεκριμένα η ΠΒΑ εκπονεί εξειδικευμένα ερευνητικά προγράμματα με το ΕΚΠΑ (Τμήμα Χημείας και Τμήμα Φαρμακευτικής) για την ανάδειξη των βιοδραστικών ενώσεων και της εξαιρετικής ποιότητας και της προστιθέμενης αξίας των προϊόντων ελιάς, μελιού, αμπέλου και των αρωματικών φυτών με σκοπό να τεκμηριωθεί η αυθεντικότητα των προϊόντων των Νησιών Βορείου Αιγαίου, να αναπτυχθούν νέα προϊόντα με βάση τα ερευνητικά αποτελέσματα και να μπορέσει ο Τομέας της Αγροδιατροφής της ΠΒΑ να αναπτυχθεί ανταγωνιστικά σε αγορές κυρίως του εξωτερικού με προϊόντα τα οποία θα έχουν εξαιρετικά και καινοτόμα χαρακτηριστικά ποιότητας. Για όλα αυτά τα προϊόντα γίνεται για πρώτη φορά ενδελεχής καταγραφή και χαρτογράφηση των βιοδραστικών ενώσεων που περιέχουν και των πιθανών ευεργετικών ιδιοτήτων τους.
Οι ομιλητές στην εκδήλωση επισήμαναν τη μεγάλη αξία που έχει για την ανάπτυξη του αγροδιατροφικού τομέα η επιστημονική έρευνα και με έμφαση υπογράμμισαν τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν για την παραγωγή και τους παραγωγούς μέσα από την αξιοποίηση των μοναδικών και ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των προϊόντων που συναντάμε στα νησιά του Βορείου Αιγαίου.
Οι ομιλητές στην εκδήλωση επισήμαναν τη μεγάλη αξία που έχει για την ανάπτυξη του αγροδιατροφικού τομέα η επιστημονική έρευνα και με έμφαση υπογράμμισαν τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν για την παραγωγή και τους παραγωγούς μέσα από την αξιοποίηση των μοναδικών και ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των προϊόντων που συναντάμε στα νησιά του Βορείου Αιγαίου.
Όπως είναι γνωστό, σε συνεργασία με το Τμήμα Χημείας και το Τμήμα Φαρμακευτικής του ΕΚΠΑ, η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου χρηματοδοτεί ερευνητικά προγράμματα για το λάδι, το μέλι, τη βιοποικιλότητα (αρωματικά φυτά) και τα υποπροϊόντα του σταφυλιού.
Στόχος είναι με τρόπο επιστημονικό και τεκμηριωμένο να αναδειχθούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των προϊόντων των νησιών του Βορείου Αιγαίου και η αξία τους μέσα από την ταυτοποίηση, δηλαδή προϊόντα με ταυτότητα, προϊόντα διακριτά, προϊόντα που μπορούν να βρουν μια καλύτερη θέση στην αγορά, αλλά και καλύτερη τιμή ενισχύοντας το εισόδημα των παραγωγών.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με προσφώνηση του πρύτανη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητή Μελέτιου-Αθανάσιου Κ. Δημόπουλου.
Ο κ. Δημόπουλος, κατά την προσφώνησή του ανέφερε χαρακτηριστικά ότι με το έργο αυτό το Πανεπιστήμιο Αθηνών κάνει πράξη τον κοινωνικό προσανατολισμό της έρευνας του με αναπτυξιακό πρόσημο, στηρίζοντας με τις παραγόμενες γνώσεις, τις έρευνες, τις υποδομές και το δυναμικό του τις τοπικές κοινωνίες. «Τα αποτελέσματα αυτής της πρωτοβουλίας, που λαμβάνει χώρα στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου» ανέφερε, «θα αποτελέσουν πυλώνα αναπτυξιακών προσπαθειών και σε άλλες Περιφέρειες. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών ως Εθνικό πανεπιστήμιο μπορεί, πρέπει και θα είναι «παρών» σε όλη την επικράτεια, δίπλα στους πολίτες, με το επιστημονικό έργο του, εκπαιδευτικό, ερευνητικό και κοινωνικό, λειτουργώντας ως καταλύτης για την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών, υποβοηθώντας στην βελτίωση των εγγενών αδυναμιών του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα της κάθε περιοχής και δίνοντας ώθηση στον τριτογενή τομέα, κυρίως όσον αφορά στη διαχείριση του φυσικού και του πολιτιστικού πλούτου, καθώς και στις υπηρεσίες που σχετίζονται με τη σύγχρονη τεχνολογία».
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε η περιφεριειάρχης βορείου Αιγαίου, Χριστιάνα Καλογήρου, η οποία αναφερόμενη στην πρωτοβουλία της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου για τη συνεργασία με το ΕΚΠΑ είπε:
«Σε κάθε φάση της οικονομικής και κοινωνικής μας εξέλιξης, ιδιαίτερα σε εποχές κρίσης, δύο δρόμοι υπάρχουν: Ή να μείνει κανείς αδρανής, αν επιλέξει την αυτοσυντήρηση, να ακολουθήσει την πεπατημένη ή να αναζητήσει και να επεξεργαστεί νέους δρόμους, να αναζητήσει νέες λύσεις, να δημιουργήσει αυτός νέες συνθήκες, ώστε να μπορεί να κινηθεί διαμορφώνοντας σιγά σιγά μια νέα πραγματικότητα. Να μείνει δηλαδή ικανοποιημένος από αυτό που ήδη υπάρχει ή να ψάξει να βρει αυτό που βρίσκεται κρυμμένο πίσω από τον μικρό ή μεγάλο ορίζοντα.
Έτσι, φτάσαμε στη συνεργασία με το ΕΚΠΑ. Ψάχνοντας να βρούμε τι ακόμη περισσότερο μπορούμε να κάνουμε, τι κρυμμένο μπορούμε να ανακαλύψουμε, ώστε και την αδράνεια να αντιμετωπίσουμε και νέους δρόμους ανάπτυξης να ανοίξουμε».
Η Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου στην ομιλία της αναφέρθηκε στην αξία των εξειδικευμένων ερευνητικών προγραμμάτων, αφού μέσα από αυτά όχι μόνο πιστοποιείται η αυθεντικότητα των προϊόντων των νησιών του Βορείου Αιγαίου, αλλά διαμορφώνονται και οι προϋποθέσεις ανάπτυξης νέων προϊόντων με βάση τα ερευνητικά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα η Χριστιάνα Καλογήρου τόνισε:
«Μόνο έτσι μπορεί, θα μπορέσει ο τομέας της αγροδιατροφής της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου να αναπτυχθεί ανταγωνιστικά σε αγορές και του εξωτερικού, με προϊόντα τα οποία θα έχουν εξαιρετικά και καινοτόμα χαρακτηριστικά ποιότητας.
Έτσι για όλα τα προϊόντα μας υπό έρευνα γίνεται για πρώτη φορά ενδελεχής καταγραφή και χαρτογράφηση των βιοδραστικών που περιέχουν και των πιθανών ευεργετικών ιδιοτήτων τους».
Επίσης, η Περιφερειάρχης είπε:
«Η Περιφέρεια δεν είναι φορέας επιστημονικής έρευνας. Είναι πολιτικός φορέας. Ως τέτοιος έχει υποχρέωση να έχει σταθερά στραμμένο το βλέμμα του στο αποτέλεσμα. Η διαρκής βελτίωση της ζωής των ανθρώπων μας ενδιαφέρει.
Η βελτίωση του εισοδήματός τους σε μια βάση σταθερότητας και διάρκειας μας ενδιαφέρει. Δεν μας ενδιαφέρει το εντυπωσιακό. Μας ενδιαφέρει το συγκεκριμένο.
Μεταξύ της εξαγγελίας που φωνάζει για τον εαυτό της, προτιμάμε το χειροπιαστό αποτέλεσμα που ακόμη και αν μιλάει με χαμηλή φωνή έχει το πλεονέκτημα, το πλεονέκτημα να είναι υπαρκτό. Και μάλιστα έτσι θεμελιωμένο ώστε όχι μόνο να είναι υπαρκτό, αλλά και να συνοδεύεται από διάρκεια.
Αυτό είναι το νόημα της συνεργασίας που αναζητήσαμε μαζί με το ΕΚΠΑ, μιας συνεργασίας που βρίσκεται σε εξέλιξη και που έχω τη βεβαιότητα ότι θα αποτελέσει εργαλείο και εφόδιο και για την παραγωγή και για τους παραγωγούς μας».
Η Χριστιάνα Καλογήρου ευχαρίστησε το πανεπιστήμιο, τα μέλη των ερευνητικών ομάδων και τους επικεφαλής καθηγητές για τη συνεργασία αυτή, που όπως σημείωσε έχει και μπορεί να λάβει έναν πρωτοποριακό χαρακτήρα.
Ο κ. Δημόπουλος, κατά την προσφώνησή του ανέφερε χαρακτηριστικά ότι με το έργο αυτό το Πανεπιστήμιο Αθηνών κάνει πράξη τον κοινωνικό προσανατολισμό της έρευνας του με αναπτυξιακό πρόσημο, στηρίζοντας με τις παραγόμενες γνώσεις, τις έρευνες, τις υποδομές και το δυναμικό του τις τοπικές κοινωνίες. «Τα αποτελέσματα αυτής της πρωτοβουλίας, που λαμβάνει χώρα στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου» ανέφερε, «θα αποτελέσουν πυλώνα αναπτυξιακών προσπαθειών και σε άλλες Περιφέρειες. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών ως Εθνικό πανεπιστήμιο μπορεί, πρέπει και θα είναι «παρών» σε όλη την επικράτεια, δίπλα στους πολίτες, με το επιστημονικό έργο του, εκπαιδευτικό, ερευνητικό και κοινωνικό, λειτουργώντας ως καταλύτης για την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών, υποβοηθώντας στην βελτίωση των εγγενών αδυναμιών του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα της κάθε περιοχής και δίνοντας ώθηση στον τριτογενή τομέα, κυρίως όσον αφορά στη διαχείριση του φυσικού και του πολιτιστικού πλούτου, καθώς και στις υπηρεσίες που σχετίζονται με τη σύγχρονη τεχνολογία».
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε η περιφεριειάρχης βορείου Αιγαίου, Χριστιάνα Καλογήρου, η οποία αναφερόμενη στην πρωτοβουλία της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου για τη συνεργασία με το ΕΚΠΑ είπε:
«Σε κάθε φάση της οικονομικής και κοινωνικής μας εξέλιξης, ιδιαίτερα σε εποχές κρίσης, δύο δρόμοι υπάρχουν: Ή να μείνει κανείς αδρανής, αν επιλέξει την αυτοσυντήρηση, να ακολουθήσει την πεπατημένη ή να αναζητήσει και να επεξεργαστεί νέους δρόμους, να αναζητήσει νέες λύσεις, να δημιουργήσει αυτός νέες συνθήκες, ώστε να μπορεί να κινηθεί διαμορφώνοντας σιγά σιγά μια νέα πραγματικότητα. Να μείνει δηλαδή ικανοποιημένος από αυτό που ήδη υπάρχει ή να ψάξει να βρει αυτό που βρίσκεται κρυμμένο πίσω από τον μικρό ή μεγάλο ορίζοντα.
Έτσι, φτάσαμε στη συνεργασία με το ΕΚΠΑ. Ψάχνοντας να βρούμε τι ακόμη περισσότερο μπορούμε να κάνουμε, τι κρυμμένο μπορούμε να ανακαλύψουμε, ώστε και την αδράνεια να αντιμετωπίσουμε και νέους δρόμους ανάπτυξης να ανοίξουμε».
Η Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου στην ομιλία της αναφέρθηκε στην αξία των εξειδικευμένων ερευνητικών προγραμμάτων, αφού μέσα από αυτά όχι μόνο πιστοποιείται η αυθεντικότητα των προϊόντων των νησιών του Βορείου Αιγαίου, αλλά διαμορφώνονται και οι προϋποθέσεις ανάπτυξης νέων προϊόντων με βάση τα ερευνητικά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα η Χριστιάνα Καλογήρου τόνισε:
«Μόνο έτσι μπορεί, θα μπορέσει ο τομέας της αγροδιατροφής της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου να αναπτυχθεί ανταγωνιστικά σε αγορές και του εξωτερικού, με προϊόντα τα οποία θα έχουν εξαιρετικά και καινοτόμα χαρακτηριστικά ποιότητας.
Έτσι για όλα τα προϊόντα μας υπό έρευνα γίνεται για πρώτη φορά ενδελεχής καταγραφή και χαρτογράφηση των βιοδραστικών που περιέχουν και των πιθανών ευεργετικών ιδιοτήτων τους».
Επίσης, η Περιφερειάρχης είπε:
«Η Περιφέρεια δεν είναι φορέας επιστημονικής έρευνας. Είναι πολιτικός φορέας. Ως τέτοιος έχει υποχρέωση να έχει σταθερά στραμμένο το βλέμμα του στο αποτέλεσμα. Η διαρκής βελτίωση της ζωής των ανθρώπων μας ενδιαφέρει.
Η βελτίωση του εισοδήματός τους σε μια βάση σταθερότητας και διάρκειας μας ενδιαφέρει. Δεν μας ενδιαφέρει το εντυπωσιακό. Μας ενδιαφέρει το συγκεκριμένο.
Μεταξύ της εξαγγελίας που φωνάζει για τον εαυτό της, προτιμάμε το χειροπιαστό αποτέλεσμα που ακόμη και αν μιλάει με χαμηλή φωνή έχει το πλεονέκτημα, το πλεονέκτημα να είναι υπαρκτό. Και μάλιστα έτσι θεμελιωμένο ώστε όχι μόνο να είναι υπαρκτό, αλλά και να συνοδεύεται από διάρκεια.
Αυτό είναι το νόημα της συνεργασίας που αναζητήσαμε μαζί με το ΕΚΠΑ, μιας συνεργασίας που βρίσκεται σε εξέλιξη και που έχω τη βεβαιότητα ότι θα αποτελέσει εργαλείο και εφόδιο και για την παραγωγή και για τους παραγωγούς μας».
Η Χριστιάνα Καλογήρου ευχαρίστησε το πανεπιστήμιο, τα μέλη των ερευνητικών ομάδων και τους επικεφαλής καθηγητές για τη συνεργασία αυτή, που όπως σημείωσε έχει και μπορεί να λάβει έναν πρωτοποριακό χαρακτήρα.
Τέλος παρουσιάσθηκαν αναλυτικά συγκεκριμένες ερευνητικές συνεργασίες από τον καθηγητή του Τμήματος Χημείας της Σχολής Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Νικόλαο Θωμαΐδη, που παρουσίασε την εξειδικευμένη έρευνα για την προώθηση του ελαιολάδου και των προϊόντων ελιάς του Βορείου Αιγαίου, και από τον καθηγητή του Τμήματος Φαρμακευτικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Λέανδρο Σκαλτσούνη, που παρουσίασε την επιστημονική κατοχύρωση της φαρμακευτικής αξίας των βοτάνων στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου.
Σύμφωνα με το ΕΚΠΑ, "με τα παραπάνω έργα τα τοπικά προϊόντα θα γίνουν διεθνώς γνωστά μέσα από στοχευμένες επικοινωνιακές δράσεις έχοντας θετικό αντίκτυπο και στον τουρισμό, αλλά και τη δημιουργία χώρων πολιτιστικού ενδιαφέροντος που θα συνδέονται με την προβολή τους, θα αναπτυχθούν νέα προϊόντα και ο αγροδιατροφικός τομέας της Περιφέρειας θα ενισχυθεί σημαντικά.
Οι συνεργασίες αυτές έχουν ως κοινό παρονομαστή την ανάπτυξη του τομέα αγροδιατροφής των νησιών της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου με την αρμονική και δυναμική συνεργασία του επιστημονικού δυναμικού με τις υπηρεσίες διαχείρισης της Περιφέρειας. Η αξιοποίηση και παράλληλα η προστασία της πλούσιας βιοποικιλότητας των νησιών μας θα αποτελέσει σημείο αναφοράς μιας γενικότερης εθνικής πολιτικής ανάπτυξης για τα ακριτικά νησιά, δίνοντας κίνητρο στον νέο αγρότη για καινοτόμες επενδύσεις".
Σύμφωνα με το ΕΚΠΑ, "με τα παραπάνω έργα τα τοπικά προϊόντα θα γίνουν διεθνώς γνωστά μέσα από στοχευμένες επικοινωνιακές δράσεις έχοντας θετικό αντίκτυπο και στον τουρισμό, αλλά και τη δημιουργία χώρων πολιτιστικού ενδιαφέροντος που θα συνδέονται με την προβολή τους, θα αναπτυχθούν νέα προϊόντα και ο αγροδιατροφικός τομέας της Περιφέρειας θα ενισχυθεί σημαντικά.
Οι συνεργασίες αυτές έχουν ως κοινό παρονομαστή την ανάπτυξη του τομέα αγροδιατροφής των νησιών της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου με την αρμονική και δυναμική συνεργασία του επιστημονικού δυναμικού με τις υπηρεσίες διαχείρισης της Περιφέρειας. Η αξιοποίηση και παράλληλα η προστασία της πλούσιας βιοποικιλότητας των νησιών μας θα αποτελέσει σημείο αναφοράς μιας γενικότερης εθνικής πολιτικής ανάπτυξης για τα ακριτικά νησιά, δίνοντας κίνητρο στον νέο αγρότη για καινοτόμες επενδύσεις".