Πολιτική - πολιτιστική εκδήλωση μνήμης και τιμής αφιερωμένη στον στρατιωτικό αρχηγό του Δημοκρατικού Στρατού Σάμου (ΔΣΣ), συνταγματάρχη του ΔΣΕ Γιάννη Μαλαγάρη, οργάνωσε η Τ.Ε. Σάμου του ΚΚΕ.
Η
εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την Κυριακή, στην πλατεία του χωριού όπου
γεννήθηκε, στους Πάνω Αρβανίτες, στο σημερινό
Πάνδροσο. Στο πρόσωπό του τιμήθηκαν
οι πάνω από 200 νεκροί του ΔΣΣ, αλλά και
όλοι οι μαχητές του, που δημιούργησαν
τη δίχρονη εποποιία στα βουνά και στα
χωριά της Σάμου.
Την
εκδήλωση άνοιξε ο ανιψιός του, Γιάννης
Μαλαγάρης, εκπροσωπώντας την οικογένεια. Αφού καλωσόρισε τους
συγκεντρωμένους, αναφέρθηκε σε όλους
τους μαχητές του χωριού του - 18 τον αριθμό
- που έδωσαν τη ζωή τους "για τη λευτεριά
και το δίκιο του λαού, για τον Σοσιαλισμό".
Τόνισε ότι "ο αγώνας και
η θυσία τους εμπνέει και καθοδηγεί τους
σύγχρονους αγώνες στο πλευρό του ΚΚΕ
και της ΚΝΕ".
Την
παρουσίαση του Συνταγματάρχη Μαλαγάρη μέσα από κείμενα του ίδιου έκαναν οι
Μαργαρίτα Καρβούνη και Μάριος
Βαλωμένος. Διάβασαν αποσπάσματα από
γράμμα του (1935) στους γονείς του, επιστολή
προς τον Νίκο Κυράνη - πρόεδρο του Συλλόγου
Φίλων της Πόλεως που αφορούσε τις
φυλακισμένες στο Βαθύ ανταρτοοικογένειες
κάτω από απάνθρωπες συνθήκες και τέλος
την ανοιχτή επιστολή του προς τον
στρατιωτικό διοικητή Κανάκη και τον
διοικητή της Εθνοφρουράς Γεωργακόπουλο,
τον Αύγουστο του 1948.
Ακολούθησε
η ομιλία της Τ.Ε Σάμου του ΚΚΕ από το
μέλος της Κώστα Τζίχα, ο οποίος
αναφέρθηκε στα συμπεράσματα του κόμματος
από τις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις, καθώς και στις πολιτικές εξελίξεις
μετά τις εκλογές.
Ξεχωριστές
στιγμές της εκδήλωσης ήταν η απαγγελία
ποιήματος από τη λογοτέχνη Έλσα Χίου, γραμμένο από την ίδια για τον Γ. Μαλαγάρη,
το τραγούδι των μαχητών του ΔΣΣ για τον Γ. Μαλαγάρη τραγουδισμένο από την Κική
Κονταξή όπως το διέσωσε η μνήμη της
μητέρας της, κι ο σύντομος χαιρετισμός
της Κούλας Καραμηνά-Πόθου, προέδρου
του Παραρτήματος Σάμου ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ, η οποία
κατέθεσε και στεφάνι στον πίνακα με τα
ονόματα των νεκρών μαχητών του ΔΣΣ.
Στη
συνέχεια, οι μουσικοί Νανά Νικολάου,
Σταύρος Κουτράκης, Μάριος Βαλωμένος
και Νίκος Καρβούνης έπαιξαν και
τραγούδησαν τραγούδια της ΕΑΜικής
Αντίστασης και των λαϊκών αγώνων,
συνοδεύοντας το λαϊκό γλέντι που
ακολούθησε.
Στην εκδήλωση
σημαντική ήταν κατά το ΚΚΕ η
συνεισφορά, εκτός των μελών και φίλων
του κόμματος, πολλών κατοίκων του χωριού Πάνδροσο.
Δείτε φωτογραφικά στιγμιότυπα που κατέγραψε η Τ.Ε. Σάμου του ΚΚΕ.
Ποιος ήταν ο Γιάννης Μαλαγάρης (το βιογραφικό του όπως διαβάστηκε στην εκδήλωση)
Ο
Γιάννης Μαλαγάρης γεννήθηκε το 1908 στους
πάνω Αρβανίτες, σημερινό Πάνδροσο. Ήταν
το πρώτο από τα τέσσερα παιδιά του Αντώνη
Μαλαγάρη και της Τερψιχόρης Χατζηδημητρίου.
Αποφοίτησε το 1924 από το Πυθαγόρειο
Γυμνάσιο Σάμου και την ίδια χρονιά
μπήκε στη Σχολή Ευελπίδων, απ’ όπου
αποφοίτησε ως ανθυπολοχαγός Πυροβολικού
το 1927. Στη συνέχεια, φοίτησε στη Στρατιωτική
Αεροπορική Σχολή και πήρε πτυχίο
επίκουρου αεροπόρου. Το 1935, μαζί με άλλους
αντιβασιλικούς αξιωματικούς, κατόπιν
προτροπής του Βενιζέλου, οργάνωσαν κίνημα, αντιδρώντας στις αποστρατεύσεις
βενιζελικών αξιωματικών και στην
επαναφορά του βασιλιά. Το κίνημα απέτυχε
και οι πρωτεργάτες οδηγήθηκαν στο
Στρατοδικείο Ο Γ. Μαλαγάρης καθαιρέθηκε και καταδικάστηκε σε ισόβια.
Με
την κήρυξη του πολέμου, κατατάχθηκε ως
έφεδρος αξιωματικός και πολέμησε στην
Αλβανία. Με την κατάρρευση του Μετώπου
και την Ιταλογερμανική Κατοχή, το 1943 έφυγε στη Μέση Ανατολή, όπου κατατάχθηκε στον ελληνικό Στρατό. Πήρε μέρος στην
Αντιφασιστική Στρατιωτική Οργάνωση,
την ηρωϊκή ΑΣΟ και συνεργάστηκε με τον
πολιτικό καθοδηγητή της, τον Γιάννη
Σαλλά. Συνελήφθη και παραπέμφθηκε ως πρωταίτιος του αγώνα για να μη γίνουν
τα στρατευμένα παιδιά πραιτωριανοί της
μεταπολεμικής βασιλοφασιστικής
διακυβέρνησης που προετοίμαζαν οι
Άγγλοι με τους αστούς πολιτικούς και
στρατιωτικούς ηγέτες. Δικάστηκε και
καταδικάστηκε με άλλους αξιωματικούς
και οπλίτες σε θάνατο, ποινή που δεν
εκτελέστηκε..
Κλείστηκε στις φυλακές και τα στρατόπεδα (σύρματα)
των Εγγλέζων, απ’ όπου αποφυλακίστηκε και επέστρεψε στη Σάμο το 1946.
Το
1947 αποδέχτηκε την πρόταση του Γιάννη
Σαλλά να αναλάβει τη στρατιωτική ηγεσία
του δημιουργούμενου Δημοκρατικού
Στρατού. Με απόφαση του Γενικού Αρχηγείου
του ΔΣΕ που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα
της προσωρινής κυβέρνησης προήχθη σε συνταγματάρχη και ο Γιάννης Σαλλάς
σε αντισυνταγματάρχη.
Για
δύο χρόνια στάθηκε μπροστάρης και
πραγματικός ηγέτης του ΔΣΣ παρά τον
σοβαρό τραυματισμό του στη μάχη των
Γκιναίων, που του αχρήστευσε το αριστερό
του χέρι.
Στις
21 Ιούλη 1949, περικυκλωμένος μαζί με το
μέλος του Αρχηγείου Κώστα Γρυδάκη και
άλλους συναγωνιστές του, δίνει τέλος
στη ζωή του για να μην πέσει στα χέρια
του στρατού.
Φωτογραφίες: Τ.Ε. Σάμου του ΚΚΕ
Αρχική δημοσίευση στο My Samos Blog: www.my-samos.blogspot.com